این طیاره با شماره سریال 28669 ساخته شد و نخستین پرواز خود را در 1997/06/09 انجام داد. پانزده روز بعد توسط شرکت لیزینگی GECAS با رجیستر SP-LMD و چیدمان کابین Y145 به شرکت هواپیمایی لهستان LOT - Polish Airlines تحویل داده شد.

در اوایل سال 1998 برای سه ماه توسط Olympic Airways یونان چارتر شد و دوباره به لهستان بازگشت. از 2005/04/07 نیز با همان رجیستر به Centralwings دیگر شرکت لهستانی ترانسفر شد و تا 2009/03/30 برای این شرکت خدمت کرد و از این روز در فرودگاه ورشو پارک شد.

در آوریل همان سال جهت بازگشت به شرکت لیرینگ‌دهنده، به میامی آمریکا منتقل و رجیستر N669AN دریافت کرد. چیدمان کابین آن نیز به C8Y118 تغییر یافت. دو ماه بعد اجاره آن به شرکت لیزینگی AWAS فروخته شد. این شرکت نیز هواپیما را در 2009/04/06 و با رجیستر PZ-TCO به هواپیمایی سورینام Surinam Airways اجاره داد.

این طیاره با شماره سریال 28922 ساخته شد و نخستین پرواز خود را در 1998/07/06 انجام داد. در 1998/07/21 با رجیستر N23661 و چیدمان کابین C8Y106 در اختیار شرکت Continental Air Lines قرار گرفته و پس از ده سال پرواز برای این شرکت آمریکایی، در 2008/09/03 از خدمت در ناوگان این شرکت کنار گذاشته و جهت پارک به فرودگاه Goodyear در ایالت آریزونا منتقل شد.

دو سال بعد در 2010/08/24 با رجیستر VP-BYO و چیدمان C4Y108 به شرکت روسی Transaero Airlines منتقل شد. در سال 2014 چیدمان کابین به Y126 تغییر وضعیت داد و تا اکتبر 2015 برای این شرکت پرواز کرد.

با ورشکسته شدن این شرکت، در 2015/10/06 به دلیل پرداخت نشدن بدهی‌‌های Transaero به فرودگاه ژولیانی اوکراین، بابت تعمیر و نگهداری و پارکینگ هواپیماهای این شرکت، در این فرودگاه توقیف و در اوایل سال 2019 در یک حراجی دولتی به قیمت پایه حدود 18 میلیون گریونا (واحد پول اوکراین) به فروش گذاشته شد.

این طیاره در سال 2004 و با شماره سریال 14500865 ساخته شد. در 29 اکتبر همان سال با رجیستر N578RP و چیدمان کابین Y50 به شرکت آمریکایی Chautauqua Airlines تحویل داده شد و مدت ده سال برای این شرکت و تحت برند شرکت Delta Connection پرواز کرد. منبع: وبلاگ طیاره

از ابتدای ژانویه 2015 به شرکت Shuttle America ترانسفر شد اما همچنان با همان رجیستر و تحت برند Delta Connection به پروازهای خود ادامه داد تا اینکه ضمن خروج از خدمت در 2016/04/24، از 2016/07/15 تا 2017/10/11 در فرودگاه Kingman در ایالت آریزونا و از آن تاریخ تا 2018/05/21 در فرودگاه Phoenix Williams شهر Mesa در همان ایالت پارک شد.

در آگوست 2018 توسط شرکت Sahara African Aviation در آفریقای جنوبی خریداری شده و رجیستر ZS-MIB به خود گرفت. این شرکت نیز هواپیما را در سال 2019 به شرکت سودانی Badr Airlines اجاره داد.

این طیاره در سال 2004 و با شماره سریال 14500847 ساخته شد. در 16 سپتامبر همان سال با رجیستر N575RP و چیدمان کابین Y50 به شرکت آمریکایی Chautauqua Airlines تحویل داده شد و مدت ده سال برای این شرکت و تحت برند شرکت Delta Connection پرواز کرد. منبع: وبلاگ طیاره

از ابتدای ژانویه 2015 به شرکت Shuttle America ترانسفر شد اما همچنان با همان رجیستر و تحت برند Delta Connection به پروازهای خود ادامه داد تا اینکه ضمن خروج از خدمت، از 2016/05/28 تا 2018/08/07 در فرودگاه Kingman در ایالت آریزونا پارک شد.

در 2018/11/07 توسط شرکت Sahara African Aviation در آفریقای جنوبی خریداری شده و رجیستر ZS-MIF به خود گرفت. این شرکت نیز هواپیما را نه ماه بعد در 2019/08/01 به شرکت سودانی Badr Airlines اجاره داد.

این طیاره در سال 2002 و با شماره سریال 145447 برای شرکت چینی Wuhan Airline ساخته شد، اما با امتناع این شرکت، در 2002/10/23 با رجیستر N561RP و چیدمان کابین Y50 به شرکت آمریکایی Chautauqua Airlines تحویل داده شد و مدت ده سال برای این شرکت و تحت برند شرکت Delta Connection پرواز کرد.

از ابتدای ژانویه 2015 به شرکت Shuttle America ترانسفر شد اما همچنان با همان رجیستر و تحت برند Delta Connection به پروازهای خود ادامه داد تا اینکه ضمن خروج از خدمت در 2016/04/11، از 2016/04/22 تا 2017/11/15 در فرودگاه Chicago Rockford در ایالت ایلینویز و از آن تاریخ تا 2018/01/08 در فرودگاه Kingman در ایالت آریزونا پارک شد. قرار بود در 2018/01/16 با رجیستر XY-ALI به شرکت میانماری Air Mandalay واگذار شود، اما علیرغم اینکه هواپیما به رنگ‌آمیزی این شرکت درآمده و وارد این کشور شد، نهایتا این انتقال صورت نگرفت و در 2018/11/18 با رجیستر سابق N561RP در اختیار شرکت لیزینگی آمریکایی Residco قرار گرفت.

این طیاره در سال 1991 و با شماره سریال 49902 در تأسیسات لانگ‌بیچ آمریکا ساخته شد. در 1991/12/13 با رجیستر I-SMES و پیکربندی کابین Y165 به شرکت ایتالیایی Meridiana تحویل داده شد و 26 سال برای این شرکت پرواز کرد تا اینکه در 2017/10/30 از خدمت خارج و تا 2017/12/22 در فرودگاه شهر Olbia پارک شد.

شرکت دانمارکیDAT (Danish Air Transport)i با خرید چهار فروند از MDهای این شرکت ـ از جمله این هواپیما ـ در نظر داشت از سه فروند از این هواپیماها به عنوان انبار قطعه استفاده کند. لذا هواپیما در 2017/12/22 به فرودگاه Billund در دانمارک منتقل و در آنجا پارک شد. در ماه می 2018 هواپیما رجیستر OY-RUT دریافت کرده و به مدت یک سال جهت بهره‌برداری در اختیار گروه SAS (شرکت هولدینگ هوانوردی حامل پرچم کشورهای سوئد، دانمارک و نروژ) قرار گرفت.

این هواپیما در نخستین روزهای آوریل 2001، با شماره سریال 0026 و با رجیستر N126CJ توسط شرکت آمریکایی سسنا تولید شد. در 2001/05/25 در اختیار شرکت Lambert Lakes Inc که در زمینه اجاره و فروش املاک فعالیت می‌کند قرار گرفت و رجبستر آن به D-IMYA تغییر یافت.

سه سال بعد در اگوست 2004 در اختیارSFD (Stuttgarter Flugdienst GmbH)n که یک شركت آلمانی چارتر دهنده هواپیماهای شخصی است قرار گرفت. منبع: وبلاگ طیاره

با شروع اقدامات هواپیمایی ماهان برای خرید این هواپیمای VIP، ابتدا در 2005/10/04 توسط یک مالک خصوصی در ارمنستان خریداری و با رجیستر EK-52526 در [تاریخ نامعلوم] وارد کشور شد. با ورود به ایران و پس از سه سال زمینگیری، از اواخر سال 1387 تلاش‌هایی برای فعال نمودن آن آغاز شده و رجیستر ملکی EP-MNZ نیز برای هواپیما اختصاص داده شد، اما ماهان موفق به این کار نشده و هواپیما مجددا در هنگر این شرکت در فرودگاه امام خمینی زمینگیر شد.

بطور کلی مصرف سوخت هواپیماها به عوامل مختلفی همچون وزن هواپیما، طول مسیر پرواز، عمر موتور و به‌روز بودن سیستم‌های آن، نو بودن هواپیما، کیفیت تعمیر و نگهداری، تميزی هواپيما (بجهت کاهش اصطکاک)، ترافیک هوایی، مشخصات عملکرد و دینامیک پرواز و... بستگی دارد.

با توجه به عمر بالای اکثر هواپیماهای موجود در ناوگان هوایی کشورمان، مصرف سوخت این هواپیماها بطور متوسط تا 1.5 برابر استاندارد نیز می‌رسد.

در فهرست زیر، مصرف استاندارد سوخت هواپیماهای موجود در کشورمان بر اساس هر یک ساعت پرواز آنها آورده شده است.

Airbus A300B4 ........................... 5700 kg/h
Airbus A300-600R ...................... 5200 kg/h
Airbus A310 ............................... 4500 kg/h
Airbus A319-100 ........................ 2374 kg/h
Airbus A320 ............................... 2430 kg/h
Airbus A321-200 ........................ 2800 kg/h
Airbus A321-231 ........................ 2740 kg/h
Airbus A330-200 ........................ 5593 kg/h
Airbus A340-300 ........................ 6500 kg/h
Airbus A340-600 ........................ 8200 kg/h
Аn-74 ........................................ 1800 kg/h
ATR 72-600 ................................ 760 kg/h
Avro RJ85 .................................. 2060 kg/h
Avro RJ100 ................................ 2160 kg/h
BAe 146-200 .............................. 1880 kg/h
BAe 146-300 ............................. 1920 kg/h
Embraer ERJ 145 ....................... 1120 kg/h
Fokker 50 .................................. 640 kg/h
Fokker 100 ................................ 2200 kg/h
Boeing 737-300 ......................... 2400 kg/h
Boeing 737-400 ......................... 2600 kg/h
Boeing 737-500 ......................... 2400 kg/h
Boeing 747-300 ......................... 11300 kg/h
Boeing 747-400 ......................... 10230 kg/h
Boeing 757-200 ......................... 3320 kg/h
Bombardier CRJ 200 .................. 1100 kg/h
MD-83 ...................................... 3060 kg/h

‌

مطلب اختصاصی طیاره

به قلم: مهندس حامد برزگر بفروئی

سامانه ADS-B (Automatic Dependent Surveillance – Broadcast) فناوری اصلی سیستم‌های ناوبری هوایی و کنترل ترافیک هوایی در نسل آینده است. این سیستم از ناوبری مبتنی بر ماهواره و اطلاعات موقعیت‌یابی که بین هواپیماها و ایستگاه‌های زمینی پخش (Broadcast) می‌شود، استفاده می‌کند. ADS-B پوشش و دقت بهتری نسبت به شبکه‌های قبلی ایستگاه‌های رادیویی زمینی (Radio Beacons) و ایستگاه‌های رادار ارائه می‌دهد.

سامانه ADS-B که از دو سرویس مختلف "ADS-B out" و "ADS-B in" تشکیل شده است، می‌تواند جایگزین رادار، به عنوان روش نخست نظارت، برای کنترل هواپیماها در سراسر جهان شود. همچنین در ایالات متحده، سیستم ADS-B می‌تواند اطلاعات گرافیکی آب‌وهوا و ترافیکی را بدون هیچ هزینه‌ای از طریق برنامه‌های کاربردی TIS-B و FIS-B ارائه دهد. ADS-B ایمنی را با قابل مشاهده کردن هواپیماها در همان لحظه (Real Time) برای کنترل ترافیک هوایی (ATC) و سایر هواپیماهای مجهز به ADS-B با داده‌های موقعیت و سرعت که در هر ثانیه ارسال می‌شود، افزایش دهد.

جالب است بدانید که داده‌های ADS-B را می‌توان برای تجزیه و تحلیل، پس از پرواز، ثبت و دانلود کرد. ADS-B همچنین زیرساخت داده‌ای را برای ردیابی، برنامه‌ریزی و اعزام پروازها با قیمت ارزان، فراهم می‌کند.

اگر بخواهیم وظیفه دو سرویس ADS-B out و ADS-B in را بیان کنیم، به این صورت است که، هواپیما به صورت دوره‌ای موقعیت و سایر داده‌های خود را از طریق سرویس ADS-B out به ایستگاه‌های زمینی، هواپیماهای دیگر یا گیرنده‌های دیگر پخش (Broadcast) می‌کند؛ هواپیماهای دیگر که مجهز به سرویس ADS-B in می‌باشند، داده‌های ADS-B را از هواپیمای فرستنده دریافت می‌کنند و ترافیک مربوط به همان لحظه را به خلبان نمایش می‌دهد.

همچنین در این سیستم ایستگاه‌های زمینی داده‌های ADS-B را به مرکز ATC منتقل می‌کنند.

در ایران نیز، جهت تجهیز برخی از هواپیماها به سیستم ADS-B out تغییرات و اصلاحاتی مطابق با دستورالعمل‌های تأیید شده، در سیستم‌های هواپیما ایجاد می‌گردد تا با الزامات پرواز هواپیماها و قابلیت همکاری و نظارت بر آنها در آسمان اروپا مطابقت پیدا کنند. این الزامات توسط مقررات اتحادیه اروپا به شماره 1207/2011 و GCAA امارات متحده عربی، CAR part Ⅳ و CAR-OPS 1.867 وضع گردیده‌اند.

برای تجهیز هواپیما به سیستم ADS-B out ، باید هر دو ATC transponder موجود بر روی هواپیما با دو ATC transponder سازگار با ADS-B جایگزین شوند. همچنین، دو دستگاه GLSSU و دو عدد آنتن GPS نیز برای فراهم آوردن یک منبع موقعیت برای transponder ATC های سازگار، نصب می‌شود.

مهندسین ایرانی برای طراحی و اجرای این پروژه بسیاری از کتاب‌های هواپیما از جمله AMM ، AWM ، ASM ، AWL ، IPC ، ESPM ، SRM و... را مبنا قرار داده و بیش از 20 نقشه فنی را در بیش از 50 صفحه، جهت پیاده‌سازی سیستم ADS-B out بر روی هواپیما طراحی کرده‌اند.

موارد زیر، عناوین برخی از این نقشه‌ها می‌باشد:

▪️ اجرای سیم‌کشی اصلی سیستم ADS-B از سقف کابین مسافرین تا واحد اویونیک هواپیما واقع در قسمت جلو، پایین کابین خلبان.

▪️ اجرای سیم‌کشی مربوط به تأمین برق مورد نیاز سیستم از کابین خلبان تا واحد اویونیک هواپیما و نصب CB های مربوطه.

▪️ جابجایی ATC transponder ها و اجرای سیم‌کشی‌های مربوطه در واحد اویونیک هواپیما.

▪️ نصب یک پنل مخصوص هشدار خرابی سیستم در کابین خلبان و سیم‌کشی‌های مربوطه از کابین خلبان تا واحد اویونیک هواپیما.

▪️ نصب دو GLSSU در داخل کابین مسافرین و زیر سقف هواپیما و اجرای سیم‌کشی‌های مربوطه.

▪️ نصب آنتن‌های GPS بر روی سقف هواپیما و اجرای سیم‌کشی‌های آن از محل نصب آنتن تا GLSSU ها.

▪️ پین‌پروگرامینگ ATC transponder ها و GLSSU ها.

▪️ ساخت و نصب صفحات نگهدارنده‌ی GLSSU ها در کابین مسافرین و زیر سقف هواپیما و...

لازم به ذکر است که این پروژه در حال حاضر در ایران تنها روی دو مدل هواپیمای ایرباس A320 و ایرباس A300-600 انجام شده و بزودی روی هواپیماهای بوئینگ 737 نیز اجرا خواهد شد.

به منظور اجرای این پروژه، 9 قطعه اویونیکی اصلی و بیش از 100 قطعه اویونیکی میانی نصب، بیش از 350 اتصال الکتریکی و الکترونیکی جدید ایجاد و بیش از 500 متر سیم‌کشی انجام می‌شود. برای اجرای این موارد می‌بایست تعداد زیادی پنل در کابین هواپیما (کابین خلبان و کابین مسافرین) و E&E Bay (واحد اویونیک) و کارگو هواپیما ـ جهت ایجاد دسترسی ـ باز شود و اجرای آن بر روی ایرباس A320 حداقل 1400 نفر ساعت کار و بر روی ایرباس A300-600 بیش از 1700 نفر ساعت کار توسط متخصصین دارای صلاحیت، لازم است.

باز شدن چند ردیف صندلی و سایدوال و سیلینگ جهت اجرای پروژه

‌‌

دو دستگاه GLSSU نصب‌شده زیر سقف کابین مسافرین

‌

بخشی از کانکشن‌های ایجاد شده

‌

سیم‌کشی در مرز بین فوروارد کارگو و واحد اویونیک ایرباس 320

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

‌

این طیاره با شماره سریال 525 ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ 1995/02/01 انجام داد. شرکت Air Inter در 1995/03/15 هواپیما را با رجیستر F-GJVV از شرکت لیزینگی آمریکایی ILFC اجاره کرد و بیش از دو سال برای این شرکت فرانسوی پرواز کرد.

در 1997/10/22 شرکت کانادایی Skyservice Airlines هواپیما را با رجیستر F-GJVV به اجاره خود درآورد. این شرکت یک‌بار در سال 1999 به مدت بیش از شش ماه، بار دیگر در سال 2000 به مدت بیش از شش ماه و بار سوم نیز در سال 2001 به مدت شش ماه هواپیما را بصورت چارتر و با همان رجیستر در اختیار شرکت انگلیسی Airtours International Airways قرار داد. در سال 2002 نیز هواپیما را مدت شش ماه بصورت چارتر به دیگر شرکت انگلیسی MyTravel واگذار کرد.

در 2003/10/03 به مدت یک سال توسط شرکت هلندی V Bird Airlines و با رجیستر PH-VAD اجاره شد و در 2004/10/26 به شرکت اجاره‌دهنده (ILFC) بازگشت و رجیستر N601LF دریافت کرد.