معرفی بوئینگ 747 بازنشسته هما EP-IAC

سیصد و هفتمین بوئینگ 747 تولید شده، با سریال 21093 و به سفارش ایران‌ایر ساخته شد. نخستین پرواز خود را در 1977/05/16 انجام داد و یازده روز بعد در 1977/05/27 [مطابق با 6 خرداد 1356] با پیکربندی کابین C22Y283 به این شرکت تحویل داده شد. منبع: وبلاگ طیاره

ار هنگام ورود به ایران تا اوایل انقلاب با نام «خوزستان» و سپس تا سال 1382 با نام «فارس» برای هما پرواز می‌کرد و پس از اورهال در سال 1388 به «خلیج فارس» نام‌گذاری شد.

آخرین پرواز مسافری این هواپیما در تاریخ 22 خرداد 1395 از مبدأ کوالالامپور به فرودگاه امام خمینی انجام شد و سپس این هواپیما پس از پشت سر گذاشتن حدود دو سال به حالت استندبای در فرودگاه امام خمینی، در 2 خرداد 1397 جهت بازنشستگی و اهدای قطعات به نیروی هوایی ارتش به فرودگاه مهرآباد منتقل شد.

‌
مشخصات فنی و ظاهری

این هواپیما از چهار موتور PW JT9D-7F ساخت شرکت Pratt & Whitney در زیر دو بال، با طول هر موتور 3.26 متر و عرض 2.34 متر و با وزن هر کدام 4010 کیلوگرم و رانش هر کدام 47900 پاوند استفاده می‌کرد.

ـ مدل هواپیما: Boeing 747SP-86
ـ تعداد بویینگ‌های 747SP ساخته شده: 45 فروند
ـ طول هواپیما: 56.31 متر
ـ عرض هواپیما: 6.50 متر
ـ عرض کابین: 6.08 متر
ـ ارتفاع بلندترین نقطه سازه از سطح زمین: 20.07 متر
ـ دهانه بال: 59.64 متر
ـ مساحت بال: 511 متر مربع
ـ حداکثر وزن در زمان برخاست: 315700 کیلوگرم
ـ حداکثر وزن در زمان فرود: 204100 کیلوگرم
ـ ظرفیت بنزین: 190630 لیتر
ـ سرعت کروز: 910 کیلومتر بر ساعت
ـ ماکزیمم سرعت: 1000 کیلومتر بر ساعت
ـ سقف پرواز: 45100 پا (13.7 کیلومتر)
ـ برد پرواز: 10800 کیلومتر
ـ تعداد کروی پرواز: 3 نفر
ـ طول باند مورد نیاز برای تیک‌آف: 2800 متر
ـ طول باند مورد نیاز برای لندینگ: 3200 متر

‌
رویدادها

ـ مهمترین رویداد این هواپیما در 25 دی 1382 اتفاق افتاد. در آن روز، در مسیر تهران ـ ژاپن، پس از توقف و سوخت‌گیری در فرودگاه پکن و هنگام تیک‌آف از این فرودگاه سیستم هیدرولیک هواپیما از کار می‌افتد و فلپ‌ها جمع نمی‌شوند. خلبان ترجیح می‌دهد مجددا به فرودگاه پکن بازگردد. هنگام آماده شدن برای نشستن روی باند، خلبان متوجه می‌شود که چرخ‌های جلوی هواپیما نیز باز نشده و علیرغم اینکه هواپیما بیش از 70 تن سوخت داشت، خلبان بدون اینکه حتی اقدام به تخلیه سوخت اضافی کند، هواپیمای بدون هیدرولیک را روی باند فرود آورد و پس از کاهش سرعت، دماغه هواپیما پایین آمده و حدود 200 متر روی زمین کشیده می‌شود.
با وجود اینکه خلبان توانست با مهارت خود و با وجود حجم بسیار زیاد سوخت موجود در تانکرهای هواپیما و سنگینی بیش از حد آن، از یک سانحه جدی جلوگیری کند، اما با توجه به اینکه در جریان این فرود برخی دستورالعمل‌های ایمنی رعایت نشده بود و امکان یک حادثه و آتش‌سوزی بسیار خطرناک وجود داشت، خلبان مقصر شناخته شده و مدت کوتاهی نیز توسط پلیس فرودگاه پکن بازداشت می‌شود.
نهایتا با تعمیراتی که در پکن بر روی هواپیما انجام شد، هواپیما موقتا برای پرواز به تهران آماده‌سازی و در 12 خرداد 1383 به ایران پرواز کرد. هواپیما پس از بازگشت به تهران برای مدت بیش از 5 سال زمینگیر شد تا اینکه در سال 1388 برای اورهال به شركت فجر آشیان رفت و در 15 دی 1388 تعمیرات اساسی هواپیما به پایان رسیده و تحویل ایران‌ایر داده شد.
در جریان اورهال، استراکچر دماغه هواپیما نیز که در جریان فرود اضطراری پکن خسارت بسیار جدی دیده بود و تیرك‌های افقی و عمودی و جانبی آن تا نزدیک بال هواپیما آسیب دیده بود بازسازی و تعمیر شد.

ـ در 2 آذر 1393 با پیگیری دوستان علاقه‌مند به تاریخ هوانوردی و همکاری ایران‌ایر با شرکت آلمانی Air Event، یک پرواز یک ساعته تفریحی/توریستی از تهران به تهران با عبور از فراز رشته کوه‌های البرز و خط ساحلی دریای خزر با هدف ثبت خاطره با این جامبوی دوست داشتنی انجام شد.

ـ در شامگاه 5 آذر 1393 این هواپیما که پرواز تهران به کوالالامپور را انجام داد پس از دو ساعت پرواز به دلیل ایجاد اشکال در یکی از موتورها به فرودگاه امام بازگشت که این امر منجر به درگیری لفظی تعدادی از مسافران با خدمه پرواز شد و نهایتا هواپیما بعد از رفع ایراد در موتور صبح روز بعد به طرف مقصد خود پرواز کرد.

‌

تصاویری از این هواپیما