معرفی ناوگان فوکر 50 ایران
همزمان با اعلام طرح 100 نفره F-100 در نوامبر 1983، مقامات فوکر اعلام کردند طرح یک هواپیمای توربوپراپ 50 نفره را نیز در دستور کار خود قرار دادهاند. این طرح برای جایگزینی با هواپیمای پرفروش F-27 ساخته میشد. مبنای طرح جدید مدل F-27-500 بود اما دارای تغییرات مهم و زیادی در حدود 80% نسبت به مدل قبل بود. با استفاده از توربوپراپهای PW125 و ملخ 6 تیغه آن، سرعت کروز هواپیما 12% بیشتر و در مصرف سوخت صرفهجویی قابلملاحظهای میشد.
دیگر موارد بهبود یافته در F-50 عبارت بودند از: استفاده از الکترونیک پروازی جدید در کابین خلبان، استفاده هر چند محدود از مواد مرکب و طراحی کابین جدید برای آسایش بیشتر مسافران.
فوکر ابتدا دو فروند پیشنمونه را با همان بدنه F-27 مجهز کرد که اولین آن در 28 دسامبر 1985 پرواز کرد.
سرانجام پس از تستهای مقدماتی اولین هواپیمای F-50 در 13 فوریه 1987 به پرواز در آمد و موفق شد گواهینامه صلاحیت پروازی را در می 1987 دریافت کند. اولین هواپیمای تحویلی نیز به Lufthansa Cityline در آگوست همان سال تحویل شد.
مدل پایه فوکر 50، F-50-100 است. با استفاده از 3 درب به جای چهار درب نمونه 120 طراحی شد. در سال 1990 فوکر تصمیم گرفت مدل 300 را با استفاده از توربوپراپهای قویتر PW127B بسازد. این موتورها به هواپیما اجازه میداد تا به سرعت کروز بالاتر برسد و عملکرد بهتری به ویژه در ارتفاعات داشته باشد. تنها توسعه مشخص از فوکر 50، هواپیمای فوکر 60 بود. این مدل که به میزان 1.62 متر از مدل F-50 کشیدهتر بود برای نیروی هوایی سلطنتی هلند ساخته شد.
به دنبال مشکلات مالی فوکر و متعاقب آن ورشکستگی این کارخانه هلندی در 15 مارس 1996، تولید F-50 نیز به پایان رسید و آخرین فوکر 50 در ماه می 1997 به شرکت Ethiopian Airlines تحویل شد. در مجموع تعداد 213 فروند از این هواپیما تولید شده است.
مشخصات
ـ فاصله نوک دو بال: 29 متر
ـ طول: 25.25 متر
ـ ارتفاع: 8.32 متر
ـ ظرفیت مسافر: حداکثر 58 نفر
ـ بیشینه سرعت: 565 کیلومتر بر ساعت
ـ محدوده پرواز: 2670 کیلومتر
در ایران سابقا چهار شرکت کارون، کیشایر، قشمایر و تفتان از این نوع هواپیما در ناوگان خود بهره میبردند ولی در حال حاضر هواپیمایی کارون و ماهان تنها کاربر این هواپیما در ایران هستند.
در ادامه، هواپیماهای فوکر 100 ناوگان هوایی ایران به تفکیک شرکت بهرهبردار معرفی میشوند. با این توضیح که رجیسترهای با زمینه رنگ زرد بازنشسته و از رده خارج شدهاند و رجیسترهای با زمینه رنگ کهربایی همچنان در خدمت ناوگان شرکت خود هستند.
شرکت قشمایر به دلیل وجود برخی ذهنیتهای منفی در بین مردم در خصوص هواپیماهای ملخی، سعی در فروش فوکرهای 50 خود داشت و در این راستا مذاکراتی با هواپیمایی نفت (کارون فعلی) که تنها کاربر فعلی این هواپیما در ایران بود کرد. در پی عدم تمایل هواپیمایی نفت به خرید این هواپیماها، مذاکراتی با شرکت تفتان که خود دارای دو فروند فوکر 50 زمینگیر بود، انجام شد که با جدی شدن این مذاکرات، برای مدتی لوگوی تفتان روی یکی از این هواپیماها رنگآمیزی شد، اما نهایتا این قرارداد فروش نیز به نتیجه نرسید و هواپیماها همچنان زمینگیر ماندند تا اینکه در سال 1400 دو فروند از این هواپیماها برای ورود به ناوگان هواپیمایی ماهان به فرودگاه امام خمینی تهران منتقل شدند.
فهرست هواپیماهای فوکر 50 در ایران بر اساس سن:
1. EP-TFN تفتان نخستین پرواز: 1994/03/12
2. EP-TFT تفتان نخستین پرواز: 1994/01/20
3. EP-PET کارون نخستین پرواز: 1993/05/04
4. EP-FQC قشمایر نخستین پرواز: 1993/02/11
5. EP-FQA قشمایر نخستین پرواز: 1993/02/01
6. EP-MEG ماهان نخستین پرواز: 1992/09/30
7. EP-MEH ماهان نخستین پرواز: 1992/09/09
8. EP-NFK کارون نخستین پرواز: 1991/11/11
9. EP-GAS کارون نخستین پرواز: 1991/07/08
10. EP-OIL کارون نخستین پرواز: 1991/07/01
11. EP-NFT کارون نخستین پرواز: 1991/05/31