معرفی ناوگان هواپیماهای فلایت‌چک در ایران
ارزیابی دستگاه‌های کمک‌ناوبری و تجهیزات فرودگاهی کشور تا سال 1392 توسط دو فروند هواپیمای فالکن 20 به رجیستر EP-FID [تا سال 1385] و EP-FIC [تا هنگام سقوط] انجام می‌شد. با سقوط هواپیمای EP-FIC در شامگاه 12 اسفند 1392 به علت نقص فنی در آب‌های اطراف جزیره کیش، سازمان هواپیمایی کشوری تنها هواپیمای کنترل سیستم‌های پروازی فرودگاه‌های کشور را از دست داد و مجبور شد برای مدتی از هواپیماها و سیستم‌های وارسی اجاره‌ای کشورهای خارجی استفاده کند.
این سازمان همچنین یک فروند هواپیمای فالکن 2000 با رجیستر EP-FSC را علی‌رغم اینکه مجهز به تجهیزات ویژه FIS نبود، با این نیت که در آینده و پس از تأمین اعتبارات و خرید FIS هواپیما را به کشور دیگری بفرستند تا تجهیزات بر روی آن نصب شود، از بنیاد تعاون ناجا اجاره کرد. این هواپیما تا پایان اسفند 1393 جهت انجام بخش کوچکی از عملیات فلایت‌چک، برای این سازمان پرواز کرد، اما در این تاریخ به علت اتمام عمر موتور و ناتوانی در خريد موتور جديد و همچنین عدم نصب تجهيزات ويژه فلايت‌چک زمينگير شد.
به این ترتیب، عملیات اصلی وارسی دستگاه‌های کمک‌ناوبری فرودگاه‌های کشور دو بار در سال 1393 از طریق هواپیمای فلایت‌چک کشور پاکستان و در سال 1394 با استفاده از هواپیمای فلایت‌چک کشور قزاقستان صورت گرفت. همچنین، تیمی از کشور مغولستان با در اختیار گرفتن یک فروند هواپیمای فوکر 50 شرکت هواپیمایی نفت، برای مدت کوتاهی عملیات ارزیابی دستگاه‌های کمک‌ناوبری و تجهیزات فرودگاهی کشور را به دست گرفت. این امر علاوه بر تحمیل هزینه‌های گزاف، مشکلات امنیتی نیز می‌توانست برای کشور به دنبال داشته باشد.
نهایتا با خرید یک فروند هواپیمای فلایت‌چک کینگ‌ایر 350i در آذر 1394 توسط شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، وظیفه کنترل سیستم‌های ناوبری هوایی فرودگاه‌ها از روز 11 خرداد 1395 به طور رسمی به این هواپیما سپرده شد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
ورود این هواپیما اما حاشیه‌هایی نیز به همراه داشت و یکی از دلالان با ادعای نمایندگی شرکت انگلیسی FCSL امیدوار بود با استفاده از شرایط تحریمی کشور، یک فروند هواپیمای سبک فلایت‌چک از نوع دیاموند DA62 [با کاربری اصلی تفریحی آموزشی] را به قیمت 2.885.123 یورو به ایران بفروشد. این فرد مدعی شده بود که شرکت فرودگاه‌ها با نخریدن هواپیمای پیشنهادی او و خرید هواپیمای کینگ‌ایر 350i باعث هدر رفت مبلغ 8 میلیون یورو از منابع مالی کشور شده است. برخی خبرگزاری‌های داخلی نیز با همراهی بخش خبری 20:30 صداوسیما با هدف مخالفت با دولت وقت به این شایعه دامن زدند و علاوه بر اینکه برای مدتی مجموعه هوانوردی کشور را درگیر رفع این شایعه کردند، موجب اخلال در وارد کردن دومین هواپیمای فلایت‌چک کینگ‌ایر 350i از طریق شرکت آلمانی فروشنده نیز شدند. هواپیمای دوم، بالاخره در 10 مرداد 1402 وارد کشور شد و از تیر ماه 1403 فعالیت خود را آغاز کرد.
در ادامه، به معرفی دو هواپیمای فلایت‌چک کشور خواهیم پرداخت:
شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران همچنین یک فروند هواپیمای پیستونی دو موتوره آیلندر (Islander) ساخت شرکت انگلیسی بریتن‌نورمن به رجیستر EP-BFR و با ظرفیت 10 صندلی در اختیار دارد که علی‌رغم سن تقویمی زیاد، کمتر از 500 ساعت پرواز انجام داده و حدود شانزده سال در شعبه مرکز وارسی پروازی و خدمات هوایی این شرکت در فرودگاه اصفهان زمینگیر شده بود. موتورهای این هواپیما در سال 1399 جهت اورهال و تعمیر اساسی به خارج از کشور ارسال و در اواخر آذر 1400 به کشور بازگشت. نهایتا پس از بازسازی کامل و اخذ مجوزهای رسمی از سازمان هواپیمایی کشوری، اوایل شهریور 1404 برای نخستین‌بار به طور رسمی و در قالب عملیات وارسی سامانه‌های بصری و کمک‌بصری فرودگاه اصفهان وارد فاز عملیاتی شد.
استفاده از این هواپیما علاوه بر پایین بودن هزینه عملیاتی نسبت به هواپیمای کینگ‌ایر 350i (تا حدود یک‌دهم) و صرفه‌جویی ارزی در حوزه وارسی سامانه‌های ناوبری، باعث کاهش فشار عملیاتی بر هواپیماهای King Air و ذخیره کردن تایم پروازی این هواپیماهای راهبردی خواهد شد.
