معرفی ناوگان ATR ایران
هواپیمای ATR-72 از خانواده هواپیماهای منطقه‌ای با گنجایش کم است که توسط شرکت ایتالیایی فرانسوی ATR تولید شد. این هواپیما میتواند تا سقف 74 مسافر در آرایش صندلی تک‌کلاسه حمل نماید.
ATR-72 تکامل‌یافته ATR-42 است، به طوری که این تکامل را می‌توان در تعداد صندلی‌های افزایش یافته، بدنه کشیده‌تر به میزان 4،5 متر، افزایش فاصله دو سر بال‌ها، استفاده از موتورهای قدرتمندتر و در نهایت مصرف سوخت بهتر مشاهده کرد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است
این مدل در سال 1986 معرفی شد و اولین پرواز خود را نیز در روز 27 اکتبر سال 1987 انجام داد. حدود 408 فروند از این مدل هواپیما در دنیا پرواز می‌کند.
مسافران از درب تعبیه شده در قسمت عقب هواپیما وارد می‌شوند که امری نامعمول در صنعت هوانوردی به حساب می‌آید و از درب جلو به عنوان درب Cargo استفاده می‌شود. در هنگام سوار شدن و پیاده شدن مسافران از در عقب استفاده از Tail Stand کاری ضروری است، زیرا وزنی که ایجاد می‌شود میتواند دماغه هواپیما را از زمین بلند کند.
این هواپیما فاقد APU است در عوض سیستم ترمز ملخ را به همراه دارد. طرز کار این سیستم به این صورت است که چرخش ملخ پروانه موتور شماره 2 این هواپیما از کار می‌ایستد و توربین مشغول تولید انرژی بدون چرخیدن ملخ می‌شود. این ویژگی هواپیما را به سیستم سنگین و گرانقیمت APU بی‌نیاز کرده است.
مدل‌های گوناگونی از این هواپیما وجود دارد که مشهورترین آنها سری 210/212 با درب کارگوی بزرگ‌تر و موتورهای پرت اند ویتنی PW127 و همچنین سری 500 با موتور بهبود یافته پرت اند ویتنی 127F و 127M، با ملخ‌های 6 پر و سیستم‌های پیشرفته‌تر برای تسهیل کار خلبان است.
همچنین تولید سری 600 این هواپیما نیز در سال 2007 اعلام شد که آخرین تکنولوژی‌های روز در آن مشاهده می‌شود. در این سری مصرف سوخت اقتصادی‌تر شده و هزینه‌های نگهداری این هواپیما نیز به مراتب کاهش یافته است. این سری از موتور پرت اند ویتنی PW127M که موتوری جدید به حساب می‌آید نیرو می‌گیرد و عرشه پروازی آن دارای Glass Cockpit است که شامل 5 ال‌سی‌دی می‌شود.
این هواپیماها چندین مدل دیگر نیز دارند که از آن جمله می‌توان مدل اختصاصی Cargo، مدل VIP و مدل ضد زیردریایی و گشت دریایی این هواپیما برای نیروی دریایی ترکیه و ایتالیا نام برد.
در ایران، دو شرکت هواپیمایی آسمان و ایران‌ایر کاربر این نوع هواپیما می‌باشند.
هواپیمایی آسمان به عنوان نخستین کاربر این هواپیما در ایران، بواسطه مذاکراتی که با شرکت سازنده این هواپیما انجام داده بود، ابتدا یک فروند 42 ATR را در فروردین 1371 به مدت 9 سال و بصورت اجاره وارد ایران کرد. آسمان سپس سفارشی مبنی بر تولید چهار فروند 72 ATR به کمپانی سازنده ارائه کرد که در حد فاصل مهر تا بهمن 1372 به این شرکت تحویل داده شدند. در ادامه، این شرکت دو فروند ATR سفارشی دیگر خود را در آذر 1379 و آذر 1381 تحویل گرفت.
شرکت ایران‌ایر نیز بر اساس توافق برجام، تعداد 20 فروند از این هواپیمای توربوپراپ را سفارش داد که به علت خروج آمریکا از برجام، تنها سیزده فروند آن در بازه زمانی اردیبهشت 1396 تا مرداد 1397 تحویل داده شد.
شرکت آسمان سابقه اجاره سه فروند ATR را نیز در پرونده خود دارد. ابتدا بواسطه روابط خوبی که با کمپانی سازنده برقرار کرده بود، یک فروند ATR 42 نو را با رجیستر EP-ATR از این کمپانی اجاره کرد تا سفارش‌هایش آماده شود. ابن هواپیما فروردین 1371 وارد ایران شد و تا اواسط سال 1380 که مجددا به شرکت ATR بازگردانده شد برای آسمان خدمت کرد. پس از بازگشت، یک سال زمینگیر بود تا اینکه مجددا به شرکت‌هایی در یونان و هندوراس اجاره داده شد و سرانجام از 2019/12/27 با رجیستر F-WTBV در فرودگاه مونشن‌گلادباخ آلمان زمینگیر شد.
آسمان همچنین یک فروند ATR 72 را از 3 فروردین تا 22 خرداد 1381 با رجیستر F-GKOC و یک فروند دیگر را از 17 اردیبهشت 1381 لغایت 3 بهمن 1382 با رجیستر F-GKOA اجاره کرده بود. این دو هواپیما نیز در حال حاضر از رده خارج شده‌اند.
