معرفی ناوگان بوئینگ 737 در ایران
بوئینگ 737 معروف به بچه‌بوئینگ، محبوب‌ترین هواپیما نزد شرکت‌های هواپیمایی دنیا است. طراحی این هواپیما از 11 می 1964 آغاز شد و نخستین‌بار در 9 آوریل 1967 به پرواز درآمد. یک سال بعد با بکارگیری در ناوگان لوفتهانزا، کاربرد تجاری آن آغاز شد و از آن زمان تاکنون بیش از 10 هزار فروند از سری‌های مختلف این هواپیما تحویل مشتریان شده است.
این هواپیما در چهار نسل اورجینال، کلاسیک، ان‌جی و مکس با مشخصات زیر تولید شده است: این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
مدل‌ها
نسل اول [سری اورجینال] شامل:
- بوئینگ 100-737: مدل اولیه که طولی کوتاه داشت و تنها سی فروند آن ساخته شد
- بوئینگ 200-737: مدل استاندارد با بدنه کوچک
نسل دوم [سری کلاسیک] شامل:
- بوئینگ 300-737: مدل استاندارد با بدنه بزرگتر (تعداد ساخت: 1113 فروند)
- بوئینگ 400-737: مدل حجیم‌تر با بدنه کشیده‌تر (تعداد ساخت: 486 فروند)
- بوئینگ 500-737: مدل دارای بدنه کوتاه‌تر (تعداد ساخت: 389 فروند)
نسل سوم [سری نسل بعد (NG)] شامل:
- بوئینگ 600-737: مدل کوچک برابر با 500-737 با امکانات پیشرفته (تعداد ساخت: 69 فروند)
- بوئینگ 700-737: مدل متوسط برابر با 300-737 با امکانات پیشرفته (تعداد ساخت: 1164 فروند)
- بوئینگ 800-737: دارای موتور قدرتمند، مدل جدیدی از سری 400 (تعداد ساخت: 5148 فروند)
- بوئینگ 900-737: بزرگترین هواپیمای 737 کلاسیک با ظرفیت 189 مسافر (تعداد ساخت: 557 فروند)
نسل چهارم [سری پیشرفته (MAX)] شامل:
- بوئینگ مکس هفت (MAX 7): برگرفته از سری 700 نسل سوم با موتورهای جدید و طرح جدید بال با بازدهی بیشتر
- بوئینگ مکس هشت (MAX 8): برگرفته از سری 800 نسل سوم با موتورهای جدید و طرح جدید بال با بازدهی بیشتر
- بوئینگ مکس 200 (MAX 200): نمونه ای از مکس 8 با ظرفیت حمل 200 مسافر
- بوئینگ مکس نه (MAX 9): برگرفته از سری 900 نسل سوم با موتورهای جدید و طرح جدید بال با بازدهی بیشتر
جت تجاری شامل:
- BBJ: برگرفته از سری 700 این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
- BBJ2: برگرفته از سری 800
در ایران، شرکت ایران‌ایر در ابتدای دهه 50 شمسی چهار فروند بوئینگ 737 سری 200 سفارش داده شده خود را وارد ناوگان کرد. یک فروند سری 200 تشریفاتی نیز پیش از انقلاب برای دولت وقت ایران وارد کشور شده بود. پس از انقلاب، دو فروند دیگر از سری 200 [پناهنده شده از عراق] برای مدتی در آسمان کشورمان پرواز کردند.
ایران‌ایر در اواسط دهه هفتاد شمسی مذاکراتی با بوئینگ برای خرید 16 فروند بوئینگ 737 سری 400 و قطعات یدکی مربوط انجام داد، اما بدلیل مخالفت دولت آمریکا، این مذاکرات به نتیجه نرسید. همچنین در راستای توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران، قرار بود شرکت ایران‌ایر 50 فروند و شرکت آسمان 30 فروند هواپیمای 737 نسل MAX از بوئینگ خریداری کنند، اما با خروج آمریکا از برجام این قراردادها نیز به سرانجام نرسید. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
تا اوایل دهه 90 شمسی، بجز بوئینگ‌های اورجینال ایران‌ایر و چند مورد محدود اجاره کوتاه‌مدت بوئینگ 737 توسط شرکت‌های آسمان و تابان، این هواپیما در ایران حضور دیگری نداشت، تا اینکه از اواسط سال 1393 و با گشایش‌هایی که بواسطه مذاکرات برجام صورت گرفت، شرکت کاسپین با وارد کردن 5 فروند بوئینگ 737 سری 400، راه ورود این هواپیما به ایران را باز کرد و در حال حاضر حدود 50 فروند از نسل کلاسیک این هواپیما توسط شرکت‌های هواپیمایی آتا، آسمان، اطلس، آوا، ایران‌ایر، ایر وان، پارس، تابان، ساها، سپهران، فلای‌پرشیا، فلای‌کیش، کاسپین، کارون و وارش استفاده می‌شود. همچنین تعداد دیگری از نسل کلاسیک این هواپیما وارد کشور شده، اما هنوز وارد ناوگان هیچ‌یک از شرکت‌های هواپیمایی نشده‌اند.
در ادامه، بوئینگ‌های 737 ناوگان هوایی ایران به تفکیک شرکت بهره‌بردار و بر اساس حروف الفبا معرفی می‌شوند. با این توضیح که رجیسترهای با زمینه رنگ زرد بازنشسته و از رده خارج شده‌اند و رجیسترهای با زمینه رنگ کهربایی همچنان در خدمت ناوگان شرکت خود هستند.
هواپیمایی آسمان همچنین در بهمن 1381 دو فروند بوئینگ 737 سری 800 به رجیسترهای TC-IEA و TC-IEB را به مدت بیش از یک ماه و برای انجام پروازهای شب عید خود از شرکت اینتر ایرلاینز ترکیه اجاره کرده بود.
این شرکت در سال 1387 نیز یک فروند بوئینگ 737 سری 200 با رجیستر EX-009 را از شرکت آیتک‌ایر قرقیزستان اجاره کرده بود که در 3 شهریور همان سال هنگامی که با با 85 مسافر و 5 خدمه، فرودگاه بین‌المللی مناس در نزدیکی بیشکک قرقیزستان را به مقصد فرودگاه امام خمینی ترک کرده بود، دقایقی پس از تیک‌آف سقوط کرده و با آتش گرفتن هواپیما، عده زیادی از سرنشینان آن کشته شدند. 53 نفر از این سرنشینان ایرانی بودند که 43 نفر از این تعداد جان باختند. اعضای تیم ملی بسکتبال جوانان قرقیزستان نیز سرنشین این هواپیما بودند. در مجموع، از 90 نفر سرنشین هواپیما تنها 22 نفر زنده ماندند.
هواپیمایی تابان همچنین یک فروند بوئینگ 737 سری 400 به رجیستر A6-ESE را برای انجام پروازهای نوروزی سال 1390 اجاره کرد که مدت چهار ماه برای این شرکت پرواز کرد. در فروردین 1391 نیز این شرکت یک فروند بوئینگ 737 سری 400 به رجیستر TC-TLC به مدت چهار ماه از شرکت Tailwind ترکیه اجاره کرده بود.
هواپیمایی سفیران از آذر 1384 به مدت چهار ماه یک فروند بوئینگ 737 به رجیستر TC-TJB را از شرکت ترکیه‌ای Corendon Airlines اجاره کرد. این هواپیما 10 سال بعد با رجیستر EP-SIJ به هواپیمایی ساها پیوست.
فهرست هواپیماهای بوئینگ 737 در حال خدمت ایران بر اساس سن:
1. EP-SIR ساها نخستین پرواز: 1999/10/05
2. EP-FSI سپهران نخستین پرواز: 1999/09/01
3. EP-LEF فلای‌کیش نخستین پرواز: 1999/06/15
4. EP-FPA فلای‌پرشیا نخستین پرواز: 1999/06/04
5. EP-FSQ سپهران نخستین پرواز: 1999/01/26
6. EP-JIA کارون نخستین پرواز: 1999/01/09
7. EP-VAR وارش نخستین پرواز: 1998/09/16
8. EP-KPB کاسپین نخستین پرواز: 1998/07/26
9. EP-NFB کارون نخستین پرواز: 1998/07/23
10. EP-VAA وارش نخستین پرواز: 1998/07/21
11. EP-RBC آوا نخستین پرواز: 1998/07/06
12. EP-VBM وارش نخستین پرواز: 1998/06/26
13. EP-KPA کاسپین نخستین پرواز: 1998/06/08
14. EP-JIB کارون نخستین پرواز: 1998/04/15
15. EP-TBJ تابان نخستین پرواز: 1998/03/02
16. EP-TAG آتا نخستین پرواز: 1998/02/26
17. EP-PAM پارس نخستین پرواز: 1998/02/19
18. EP-VAF وارش نخستین پرواز: 1998/02/06
19. EP-AOA ایر وان نخستین پرواز: 1998/02/05
20. EP-SOL کاسپین نخستین پرواز: 1997/10/29
21. EP-FSL سپهران نخستین پرواز: 1997/10/29
22. EP-FSV سپهران نخستین پرواز: 1997/10/16
23. EP-SII ساها نخستین پرواز: 1997/08/22
24. EP-VAI وارش نخستین پرواز: 1997/08/13
25. EP-AOB ایر وان نخستین پرواز: 1997/06/09
26. EP-SIJ ساها نخستین پرواز: 1997/04/15
27. EP-FPC فلای‌پرشیا نخستین پرواز: 1997/04/09
28. EP-FSU سپهران نخستین پرواز: 1996/07/29
29. EX-37017 اطلس‌ایر نخستین پرواز: 1996/02/22
30. EP-KPC کاسپین نخستین پرواز: 1995/08/18
31. EP-LEE فلای‌کیش نخستین پرواز: 1995/04/12
32. EP-VAV وارش نخستین پرواز: 1995/03/01
33. EP-APQ آسمان نخستین پرواز: 1993/09/15
34. EP-NSR نسیم نخستین پرواز: 1993/09/15
35. EP-TAH آتا نخستین پرواز: 1993/07/19
36. EP-CAQ کاسپین نخستین پرواز: 1993/06/21
37. EP-TAF آتا نخستین پرواز: 1993/03/24
38. EP-RBB آوا نخستین پرواز: 1993/03/10
39. EP-FSE سپهران نخستین پرواز: 1993/03/05
40. EP-TAE آتا نخستین پرواز: 1993/02/18
41. EP-NSP نسیم نخستین پرواز: 1992/12/04
42. EP-CAR کاسپین نخستین پرواز: 1992/10/01
43. EP-CAP کاسپین نخستین پرواز: 1992/09/18
44. EP-APP آسمان نخستین پرواز: 1992/07/20
45. EP-FSF سپهران نخستین پرواز: 1992/05/18
46. EP-APO آسمان نخستین پرواز: 1992/04/14
47. EP-NSM آسمان نخستین پرواز: 1992/02/26
48. EP-RBA آوا نخستین پرواز: 1992/01/31
49. EP-AXE آوا نخستین پرواز: 1991/10/08
50. EP-FSB سپهران نخستین پرواز: 1991/08/20
51. EP-DOA کاسپین نخستین پرواز: 1991/06/27
52. EP-SOE کاسپین نخستین پرواز: 1991/05/14
53. EP-FSA سپهران نخستین پرواز: 1991/04/26
54. EP-FSK سپهران نخستین پرواز: 1991/04/22
55. EP-NFC کارون نخستین پرواز: 1991/01/11
56. EP-FST سپهران نخستین پرواز: 1989/02/18
57. EP-VAK وارش نخستین پرواز: 1988/07/19
