استفاده از این مطالب تنها در صورت ذکر منبع مجاز است

یاکوولف یاک 40 (Yakovlev Yak-40) یک هواپیمای کوچک و سه موتوره جت است. این هواپیما نخستین پرواز خود را در 21 اکتبر 1966 انجام داد و از 1967 تا 1981 در تولید بوده است. یاک 40 در سپتامبر سال 1968 معرفی شده و از سال 1970 به کشورهای دیگر صادر شده است. در مجموع تعداد 1011 فروند از این هواپیما در مدل‌های مختلف تولید شد.

یاکوولف یاک 42 (Yakovlev Yak-42) نیز یک هواپیمای جت مسافربری با سه موتور و ظرفیت 100 الی 120 نفر مسافر است. یاک42 نخستین هواپیمای مسافربری در اتحاد جماهیر شوروی است که با موتورهای توربوفن با بای‌پس بالا طراحی شده است.

یاک 42 نخستین پرواز خود را در 7 مارس 1975 انجام داده، در 22 دسامبر 1980 رونمایی و تا سال 2003 تولید می‌شد. از این هواپیما نیز در مجموع تعداد 185 فروند در مدل‌های مختلف تولید شده است.

‌

مشخصات عمومی هواپیمای یاک 40

ـ خدمه: 3 نفر (دو خلبان و یک مهندس پرواز)
ـ گنجایش: جداکثر 32 نفر
ـ طول: 20.36 متر
ـ پهنای بال: 25.00 متر
ـ ارتفاع: 6.50 متر
ـ بال: مساحت 70.00 متر مربع
ـ وزن خالی: 9,400 کیلوگرم
ـ بیشینه وزن برخاست: 15,500 کیلوگرم
ـ پیشرانه: 3 موتور توربوفن Ivchenko AI-25 با رانش هر کدام 3,300 پاوند
ـ سرعت کروز: 550 کیلومتر بر ساعت
ـ برد: 1,800 کیلومتر
ـ سقف پروازی: 8,000 متر

کابین یاک 40

‌

مشخصات عمومی هواپیمای یاک 42

ـ خدمه: 3 نفر (دو خلبان و یک مهندس پرواز)
ـ گنجایش: حداکثر 120 نفر
ـ طول: 36.38 متر
ـ پهنای بال: 34.88 متر
ـ ارتفاع: 9.83 متر
ـ بال: مساحت 150 متر مربع این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
ـ وزن خالی: 33,000 کیلوگرم
ـ بیشینه وزن برخاست: 57,500 کیلوگرم
ـ پیشرانه: 3 موتور توربوفن Lotarev D-36 با رانش هر کدام 14,330 پاوند
ـ سرعت کروز: 740 کیلومتر بر ساعت
ـ برد: 4,000 کیلومتر
ـ سقف پروازی: 9,600 متر

‌

کابین یاک 42

‌

در سال 1372 و نخستین‌بار در ایران، شرکت هواپیمایی کیش یک فروند هواپیمای یاک 42 را بصورت اجاره وارد ناوگان خود کرد. از آن تاریخ، این دو هواپیما به تناوب توسط شرکت‌های هواپیمایی فراز قشم، پاریز، آریاتور، کیش‌ایر، کاسپین، تهران، ایرتور، آسمان، صافات و فارس‌ایرقشم بصورت اجاره به کار گرفته شدند.

از شرکت هواپیمایی ماهان [یک فروند یاک 40 با رجیستر EP-MHU] و شرکت‌های هواپیمایی منحل‌شده بن‌ایر (بنیاد ایر)، تارا و ایلام‌ایر [(راه کربلا) با دو فروند یاک 42 به رجیستر EP-RKA و EP-RKB] نیز به عنوان کاربر این نوع هواپیما یاد شده است که متأسفانه طیاره به اطلاعاتی درباره هواپیماهای یاک این چهار شرکت دست نیافت.

از سال 1385 بر اساس یکی از قوانین ایکائو که در آن تصریح شده تنها هواپیماهایی مجوز حمل مسافر در شرکت‌های هواپیمایی با برنامه پروازی منظم را دارند که در ارابه فرود دماغه (Nose Gear) خود دارای دو تایر باشند، خرید یا اجاره و پرواز هواپیمای یاک 40 توسط شرکت‌های داخلی در ایران ممنوع شد. آخرین هواپیمای یاک 42 نیز ایران را در سال 1393 ترک کرد.

‌

‌

ناوگان هواپیماهای یاک شرکت هواپیمایی فراز قشم

‌

EP-TQA (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1973 با سریال 08-31 و شماره کارخانه 9340831 ساخته و در 15 نوامبر همان سال با رجیستر CCCP-87359 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. در آگوست 1993 همزمان با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هواپیما با رجیستر UN-87359 به شرکت Air Kazakhstan واگذار شد و در سال 1994 به یک شرکت روسی و در 1995 به یک شرکت مولداویایی منتقل شد.
در سال 1377 برای چند ماه توسط فراز قشم [که بعدها به قشم‌ایر تغییر نام داد] با رجیستر EP-TQA اجاره شد و سپس به ارمنستان رفت و در سال 2009 در این کشور بازنشسته شد.

چند ماه پیش از بازنشسته شدن

‌

EP-TQG (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1972 با سریال 06-25 و شماره کارخانه 9240625 ساخته و در 27 دسامبر همان سال با رجیستر CCCP-87662 به Aeroflot تحویل داده شد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر RA-87662 به شرکت روسی Trans Charter واگذار شد و از سال 1996 به یک شرکت ارمنستانی منتقل شد.
در سال 1382 وارد ایران شد و سه سال با رجیستر EP-TQG برای قشم‌ایر پرواز کرد. سپس به ارمنستان رفت و پنج سال به عنوان هواپیمای دولت این کشور فعالیت کرد و نهایتا در سال 2011 در این کشور بازنشسته شد.

‌

EP-TQP (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1977 با سریال 08-56 و شماره کارخانه 9740856 ساخته و در 1978/01/13 با رجیستر CCCP-87937 به Aeroflot تحویل داده شد. در سال 1993 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر EK-88199 به هواپیمایی ارمنستان واگذار شد و پنچ سال نیز برای این شرکت پرواز کرد.
از سال 1377 به ایران آمد. ابتدا با رجیستر EP-DAZ و کمتر از دو سال برای هواپیمایی پاریز [وابسته به شرکت عمران کرمان که در سال 1392 پس از سال‌ها عدم فعالیت منحل شد] پرواز کرد. سپس در مرداد 1379 با رجیستر EP-TQP به ناوگان هواپیمایی فراز قشم [که بعدها به قشم‌ایر تغییر نام داد] پیوست.
صبح روز پنجشنبه 27 اردیبهشت 1380 این هواپیما كه حامل وزیر وقت راه و ترابری و هیأت همراه این وزارتخانه و هفت تن از نمایندگان مجلس استان گلستان بود و ساعت 6:45 از فرودگاه مهرآباد به مقصد گرگان پرواز كرده و قرار بود برای افتتاح فرودگاه گرگان ساعت 8 صبح در این فرودگاه بر زمین بنشیند، به علت بدی هوای گرگان قصد نشستن در فرودگاه ساری می‌کند که بنا به علل نامعلومی در نزدیکی این فرودگاه سقوط کرده و تمام 25 مسافر و 5 خدمه هواپیما کشته می‌شوند.
هواپیما تا پیش از سقوط، 11156 ساعت پرواز و 6706 سیکل پرواز در کارنامه خود داشت. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.

آذر 1377 ـ در اجاره هواپیمایی پاریز

‌

انتقال اجساد قزبانیان سقوط هواپیما

‌

EP-TQR (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1976 با سریال 16-48 و شماره کارخانه 9631648 ساخته و در 20 آگوست همان سال با رجیستر CCCP-88196 به Aeroflot تحویل داده شد. در سال 1993 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر EY-88196 به هواپیمایی تاجیکستان واگذار شد.
در سال 1379 برای چند ماه با رجیستر EP-TQR به اجاره هواپیمایی فراز قشم [که بعدها به قشم‌ایر تغییر نام داد] درآمد. سپس به تاجیکستان بازگشت و نهایتا در سال 2004 در این کشور اوراق شد.

‌

EP-TQS (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1975 با سریال 20-41 و شماره کارخانه 9522041 ساخته و در 8 جولای همان سال با رجیستر CCCP-87536 به Aeroflot تحویل داده شد. در سال 1993 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر EK-87536 به هواپیمایی ارمنستان واگذار شد و پنج سال برای این شرکت پرواز کرد.
در سال 1377 وارد ایران شد و کمتر از دو سال با رجیستر EP-DMS برای هواپیمایی پاریز [وابسته به شرکت عمران کرمان که در سال 1392 پس از سال‌ها عدم فعالیت منحل شد] پرواز کرد. از مرداد 1379 با رجیستر EP-TQS به شرکت فراز قشم [که بعدها به قشم‌ایر تغییر نام داد] پیوست و شش ماه نیز برای این شرکت پرواز کرد.
سپس به ارمنستان رفت و برای دو شرکت در این کشور فعالیت کرد و نهایتا به فیلیپین رفته در 2006/11/02 در آنجا بازنشسته شد.

دو سال پرواز برای شرکت پاریز

‌

شش ماه خدمت برای فراز قشم

‌
EP-TQU (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1976 با سریال 02-49 و شماره کارخانه 9630249 ساخته و در 18 آگوست همان سال با رجیستر CCCP-88199 به Aeroflot تحویل داده شد. در سال 1993 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر EK-88199 به هواپیمایی ارمنستان واگذار شد و از سال 1999 به یک شرکت دیگر ارمنستانی پرواز کرد.
از شهریور 1379 با رجیستر EP-TQU وارد ایران شد و بیش از یک سال برای هواپیمایی فراز قشم [که بعدها به قشم‌ایر تغییر نام داد] پرواز کرد. سپس به ارمنستان رفت و پنج سال برای هواپیمایی ملی این کشور فعالیت کرد و نهایتا در سال 2007 در این کشور بازنشسته شد. سه سال بعد هواپیما برای ادامه بازنشستگی به بیشکک قزاقستان منتقل شد.

‌

RA-42408 (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1991 با سریال 09-14 و شماره کارخانه 4520424116698 ساخته و در 1992/02/10 با رجیستر CCCP-42408 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. بدلیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هواپیما در سال 1993 با رجیستر RA-42408 به شرکت Chelyabinsk Air Enterprise واگذار شد.
در سال 1375 با رجیستر EP-YAC و به مدت بیش از دو سال به اجاره هواپیمایی ایرتور درآمد، سپس در 31 خرداد 1378 ایران را ترک کرد و برای چند ماه به یک شرکت پاکستانی اجاره داده شد. در 8 بهمن 1378 مجددا وارد ایران شد، اما این‌بار با رجیستر RA-42408 برای قشم‌ایر و به مدت نه ماه اجاره شد.
در آبان 1379 از ایران رفت و در ناوگان شرکت‌هایی در کامبوج، سریلانکا و روسیه پرواز کرد. هواپیما در سال 2020 در کازان روسیه اوراق شد.

‌

‌

ناوگان هواپیماهای یاک شرکت هواپیمایی آریاتور

‌

EP-EAK (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1978 با سریال 10-58 و شماره کارخانه 9831058 ساخته و در 21 آگوست همان سال با رجیستر CCCP-87963 به Aeroflot تحویل داده شد. در سال 1993 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر EY-87963 به هواپیمایی ملی تاجیکستان واگذار شد و شش سال برای این شرکت پرواز کرد.
از دی 1377 با رجیستر EP-TQF برای هواپیمایی قشم وارد کشور شد. یک سال بعد با رجیستر EP-EAK به ناوگان آریاتور [که بعدها به آریا تغییر نام داد] پیوست و دو سال نیز برای این شرکت پرواز کرد. سپس به تاجیکستان بازگشت و پنج سال در این کشور و یک سال نیز در افغانستان خدمت کرد و نهایتا در نوامبر 2008 در تاجیکستان بازنشسته شد.
در 23 آبان 1379 این هواپیما با 30 مسافر که بیشتر آنها از اعضای یک خانواده بودند در مسیر اهواز ـ بندرعباس در حال پرواز بود که در نزدیکی‌های بندرعباس توسط چند نفر از اعضای آن خانواده اقدام به هواپیماربایی می‌شود. با آغاز درگیری و تیراندازی بین مأموران امنیت پرواز و هواپیماربایان، حداقل یک مأمور حفاظت و دو هواپیماربا زخمی می‌شوند و نهایتا با فرود هواپیما در بندرعباس، هواپیماربایان تسلیم می‌شوند. فیلم سینمایی ارتفاع پست، ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا، با اقتباس از این هواپیماربایی ساخته شد.

یک سال حضور در ناوگان هواپیمایی قشم

‌

دو سال پرواز برای آریاتور

‌

EP-EAL (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1975 با سریال 03-40 و شماره کارخانه 9510340 ساخته و در 11 آوریل همان سال با رجیستر OK-FEH به هواپیمایی چک CSA - Czech Airlines تحویل داده شد. از سال 1986 تا 1989 در پراگ زمینگیر بود. سپس در آگوست همان سال با رجیستر CCCP-87217 به Aeroflot تحویل داده شد. مدتی نیز در کشورهای بلغارستان، مجارستان و تاجیکستان پرواز کرد.
در سال 1378 وارد ایران شد. ابتدا برای حدود یک سال توسط قشم‌ایر و با رجیستر EP-TQH اجاره شد. سپس با رجیستر EP-EAL به اجاره هواپیمایی آریاتور [که بعدها به آریا تغییر نام داد] درآمد و حدود چهار سال نیز برای این شرکت پرواز کرد.این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در سال 1383 از ایران به تاجیکستان رفت و در آوریل 2012 در این کشور بازنشسته شد.

یک سال پرواز برای قشم‌ایر

‌

چهار سال پرواز برای آریاتور

‌

EP-EAM (Yakovlev Yak-40K)I
این طیاره در سال 1977 با سریال 13-55 و شماره کارخانه 9731355 ساخته و در 18 نوامبر همان سال با رجیستر CCCP-87922 به Aeroflot تحویل داده شد. در سال 1993 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر EY-87922 به هواپیمایی تاجیکستان واگذار شد.
از فروردین 1380 برای حدود یازده ماه توسط هواپیمایی آریاتور [که بعدها به آریا تغییر نام داد] و با رجیستر EP-EAM اجاره شد. سپس به تاجیکستان بازگشت و در اکتبر 2007 در این کشور بازنشسته شد.

‌

‌

ناوگان هواپیماهای یاک شرکت هواپیمایی کیش

‌

EP-LAH (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1993 با سریال 03-16 و شماره کارخانه 4520423303016 ساخته و با رجیستر RA-42425 به شرکت روسی Dakono Eyre تحویل داده شد.
در ژوئن 1993 [مطابق با خرداد 1372] با رجیستر EP-LAH توسط کیش‌ایر اجاره شد و تا مرداد 1374 برای این شرکت پرواز کرد.
هواپیما پس از بازگشت، پروازهای خود را برای شرکت‌هایی در روسیه، پاکستان و کوبا انجام داد تا اینکه در دسامبر 2013 از خدمت خارج و نهایتا در فوریه 2014 در کازان اوراق شد.

‌

EP-LAM (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1993 با سریال 04-16 و شماره کارخانه 4520423304016 ساخته و در جولای همان سال با رجیستر RA-42426 به شرکت روسی Dakono Eyre تحویل داده شد.
یک ماه بعد و در آگوست 1993 [مطابق با مرداد 1372] با رجیستر EP-LAE توسط کیش‌ایر اجاره شد. مدتی بعد رجیستر هواپیما به EP-LAM تغییر یافت و هواپیما نهایتا در فروردین 1374 به شرکت روسی بازگردانده شد.
پس از بازگشت، پروازهای خود را برای شرکت‌هایی در ترکیه، اوکراین، مولداوی و سودان انجام داد تا اینکه در می 2015 از خدمت خارج و نهایتا در می 2018 در خارطوم اوراق شد.

‌‌

EP-LAN (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره با سریال 02-18 و شماره کارخانه 4520421402018 ساخته و در 1994/01/24 با رجیستر RA-42425 به شرکت روسی Dakono Eyre تحویل داده شد.
از 1994/10/27 [مطابق با 5 آبان 1373] با رجیستر EP-LAN به اجاره کیش‌ایر درآمد و تا پایان مرداد 1374 برای این شرکت پرواز کرد.
هواپیما پس از بازگشت به روسیه، ابتدا پروازهای خود را برای Dakono Eyre آغاز کرده و سپس در سال 1997 در اختیار وزارت شرایط اضطراری این کشور قرار گرفت. هواپیما از اواخر سال 2014 در فرودگاه Mulia زمینگیر شده است.

‌

EP-LBA (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1976 با سریال 12-50 و شماره کارخانه 9641250 ساخته و در 12 نوامبر همان سال با رجیستر CCCP-88225 به Aeroflot تحویل داده شد. در سال 1993 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر RA-88225 به شرکت روسی Donavia واگذار شد و چهار سال برای این شرکت پرواز کرد.
در سال 1376 با رجیستر EP-LBA برای هواپیمایی کیش وارد کشور شد و کمتر از دو سال برای این شرکت پرواز کرد.
سپس به روسیه بازگشت و دو سال دیگر در این کشور خدمت کرد و از سال 2001 توسط یک شرکت اوکراینی خریداری شد تا اینکه در سال 2009 بازنشسته و در فوریه 2015 اوراق شد.

‌

EP-LBB (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1976 با سریال 02-46 و شماره کارخانه 9610246 ساخته و در 1 آوریل همان سال با رجیستر CCCP-87499 به Aeroflot تحویل داده شد. در سال 1993 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر RA-87499 به شرکت روسی Donavia واگذار شد و چهار سال برای این شرکت پرواز کرد.
از دی 1375 با رجیستر EP-LBB برای هواپیمایی کیش وارد کشور شد و حدود دو سال برای این شرکت پرواز کرد.
سپس به روسیه بازگشت و هفت سال دیگر برای دو شرکت در این کشور خدمت کرد و تا اینکه در آوریل 2007 بازنشسته و در می 2009 اوراق شد.

اوراق در روسیه

‌
EP-LBJ (Yakovlev Yak-40K)I
این طیاره در سال 1977 با سریال 20-51 و شماره کارخانه 9642051 ساخته و در 22 ژانویه همان سال با رجیستر CCCP-88247 به Aeroflot تحویل داده شد. در سال 1993 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر RA-88247 به شرکت روسی Vologda AP واگذار شد.
از بهمن 1377 با رجیستر EP-LBJ برای هواپیمایی کیش وارد کشور شد و سه سال برای این شرکت پرواز کرد.
سپس به روسیه بازگشت و ده سال دیگر برای چند شرکت در این کشور خدمت کرد و تا اینکه در ژوئن 2012 بازنشسته شد و در آگوست 2014 در ولگاگراد اوراق شد.

سه سال حضور در ناوگان کیش‌ایر

‌

کاکپیت هواپیما

‌

کابین هواپیما در روسیه

‌

اوراق هواپیما

‌

EP-LBK (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1976 با سریال 09-47 و شماره کارخانه 9620947 ساخته و در 13 می همان سال با رجیستر CCCP-88171 به Aeroflot تحویل داده شد. در سال 1993 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر RA-88171 به شرکت روسی Vologda AP واگذار شد. مدتی نیز در مولداوی پرواز کرد.
از دی 1377 با رجیستر EP-LBK برای هواپیمایی کیش وارد کشور شد و سه سال برای این شرکت پرواز کرد.
سپس به روسیه بازگشت و چهار سال دیگر برای چند شرکت در این کشور خدمت کرد و تا اینکه در س پتامبر2006 بازنشسته شد و در می 2012 در ولگاگراد اوراق شد.

‌

‌

‌

ناوگان هواپیماهای یاک شرکت هواپیمایی کاسپین

‌

EP-CPC (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1994 با سریال 01-18 و شماره کارخانه 4520421401018 ساخته و در 10 ژوئن همان سال با رجیستر UR-42449 به شرکت اوکراینی Dniproavia تحویل داده شد.
در شهریور 1373 با رجیستر EP-CPC به اجاره هواپیمایی کاسپین درآمد و تا سال 1379 در ایران پرواز کرد.
پس از بازگشت به اوکراین، برای چند شرکت اوکراینی، سودانی و ارمنستانی پرواز کرد و هنوز بازنشسته نشده است.

‌

‌

EP-CPE (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1992 با سریال 08-15 و شماره کارخانه 4520423219102 ساخته و در سپتامبر همان سال با رجیستر CCCP-42416 به Aeroflot تحویل داده شد.
در سال 1372 برای چند ماه با رجیستر EP-CPA به اجاره هواپیمایی کاسپین درآمد و در آذر همان سال با رجیستر UR-42416 به شرکت Dniproavia که همزمان با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، از بخش محلی Aeroflot در اوکراین تشکیل شده بود بازگشت. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در سال 1374 مجددا توسط کاسپین و این‌بار با رجیستر EP-CPE و به مدت حدود سه سال اجاره شد. برای بار سوم، در سال 1381 و به مدت چند ماه توسط این شرکت اجاره شد و از ماه می 2002 در فرودگاه Dnipropetrovsk اوکراین زمینگیر شد.

مارس 1995 ـ فرودگاه آتن

‌

دوران بازنشستگی در اوکراین

‌

EP-CPI (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1978 با سریال 11-58 و شماره کارخانه 9831158 ساخته و در 21 آگوست همان سال با رجیستر CCCP-87967 به Aeroflot تحویل داده شد. در سال 1993 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با رجیستر EY-87967 به هواپیمایی تاجیکستان واگذار شد و شش سال برای این شرکت پرواز کرد.
در آذر 1378 با رجیستر EP-CPI برای هواپیمایی کاسپین وارد کشور شد و 14 ماه برای این شرکت پرواز کرد.
سپس به تاجیکستان بازگشت و هفت سال دیگر در این کشور خدمت کرد تا اینکه از نوامبر 2008 بازنشسته شد.

‌

EP-CPK (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1989 با سریال 06-11 و شماره کارخانه 4520424914477 ساخته و در 1990/02/02 با رجیستر CCCP-42376 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. همزمان با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، در سال 1992 با رجیستر UR-42376 به شرکت Dniproavia که از بخش محلی Aeroflot در اوکراین تشکیل شده بود پیوست.
هواپیمایی کاسپین این هواپیما را در سال 1377 و به مدت کمتر از یک سال از این شرکت اوکراینی اجاره کرده بود. هواپیما سپس در اوکراین و پاکستان خدمت کرد و از سال 2008 در فرودگاه شهر Dnepropetrovsk اوکراین زمینگیر شد.

‌

EP-CPR (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1992 با سریال 02-15 و شماره کارخانه 4520421219029 ساخته و در 1992/06/10 با رجیستر CCCP-42410 به Aeroflot تحویل داده شد. همزمان با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و در 1993/05/21 با رجیستر UR-42410 به شرکت Dniproavia که از بخش محلی Aeroflot در اوکراین تشکیل شده بود پیوست.
در 26 شهریور 1372 با رجیستر EP-CPB به اجاره هواپیمایی کاسپین درآمد. در سال 1380 رجیستر آن به EP-CPR تغییر یافت و تا آذر 1382 در ایران پرواز کرد.
در 2003/11/28 با رجیستر قبلی UR-42410 و توسط شرکت اوکراینی Motor Sich Airlines خریداری شد. در 2006/06/05 به شرکت قزاقستانی SCAT Airlines اجاره داده شد. در سال 2008 رجیستر هواپیما به UP-Y4205 تغییر یافته و سرانجام در سال 2011 به Motor Sich بازگشته و در فرودگاه Zaporizhzhia این کشور برای همیشه زمینگیر شد.

سپتامبر 1995 ـ فرودگاه دبی

‌

دسامبر همان سال ـ فرودگاه سیمفروپل اوکراین

‌

‌

هواپیمای یاک شرکت هواپیمایی آسمان

‌

EP-TUF (Yakovlev Yak-40)I
این طیاره در سال 1974 با سریال 10-35 و شماره کارخانه 9431035 ساخته و در 24 جولای همان سال با رجیستر CCCP-87434 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. در سپتامبر 1990 به مدت سه سال به شرکت بلغاری Hemus Air اجاره داده شد و سپس در سال 1993 همزمان با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هواپیما با رجیستر EY-87434 به هواپیمایی تاجیکستان ترانسفر شد.
از دسامبر 1999 [مطابق با آذر 1378] با رجیستر EP-TUF به اجاره هواپیمایی آسمان درآمد و تا شهریور 1379 برای این شرکت پرواز کرد.
سپس به تاجیکستان بازگشت و شش سال دیگر در آن کشور پرواز کرد. در سال 2006 به هواپیمایی لیبی اجاره داده شد و پس از بازگشت در سال 2008 در این کشور بازنشسته و همچنان در دوشنبه پارک شده است.

‌

‌

ناوگان هواپیماهای یاک شرکت هواپیمایی تهران

‌

EP-TAV (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره با سریال 06-10 و شماره کارخانه 4520422914166 ساخته و در 1989/06/05 با رجیستر CCCP-42368 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. همزمان با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، در سال 1993 با رجیستر RA-42368 به شرکت Bykovo Avia تحویل داده شد.
از 2000/06/04 [مطابق با 15 خرداد 1379] با رجیستر EP-LBT به اجاره کیش‌ایر درآمد. در تیر 1380 با رجیستر EP-TAV به اجاره هواپیمایی تهران درآمد اما چند ماه بعد با انحلال این شرکت، ایران را ترک کرد و پس از پرواز برای چند شرکت روسی، از اواخر سال 2020 زمینگیر شده است.

در اجاره کیش‌ایر

‌

در اجاره تهران‌ایر

‌

EP-TAK (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره با سریال 06-03 و شماره کارخانه 11030603 ساخته و در 1980/09/23 با رجیستر CCCP-42524 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. همزمان با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، در سال 1993 با رجیستر RA-42524 به شرکت Bykovo Avia تحویل داده شد.
از 2000/12/22 [مطابق با 2 دی 1379] با رجیستر EP-TAK به اجاره هواپیمایی تهران درآمد اما چند ماه بعد با انحلال این شرکت، ایران را ترک کرد و پس از پرواز برای چند شرکت روسی، از ژوئن 2012 زمینگیر شد.

‌

‌

ناوگان هواپیماهای یاک شرکت هواپیمایی ایرتور

‌

EP-YAA (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره با سریال 04-15 و شماره کارخانه 4520422219055 ساخته و در 1992/05/07 با رجیستر CCCP-42412 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. همزمان با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، در سال 1993 با رجیستر RA-42412 به شرکت Chelyabinsk Air Enterprise تحویل داده شد.
از سال 1375 با رجیستر EP-YAA به مدت حدود سه سال به اجاره هواپیمایی ایرتور درآمد، سپس ایران را ترک کرد و برای دو شرکت پاکستانی و سریلانکایی پرواز کرد. از سال 2002 به روسیه بازگشت و همچنان در این کشور در حال پرواز است.

‌

EP-YAB (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره با سریال 05-15 و شماره کارخانه 4520422219066 ساخته شد و قرار بود در 1992/07/03 با رجیستر CCCP-42413 به شرکت Aeroflot تحویل داده شود، اما بدلیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، در 1992/10/28 با رجیستر RA-42413 به شرکت Chelyabinsk Air Enterprise تحویل داده شد.
از 1997/02/24 [مطابق با 6 اسفند 1375] با رجیستر EP-YAB و به مدت بیش از دو سال به اجاره هواپیمایی ایرتور درآمد، سپس ایران را ترک کرد و برای سه شرکت پاکستانی و سریلانکایی پرواز کرد. از سال 2002 به روسیه بازگشت و همچنان با رجیستر UP-Y4215 در این کشور در حال پرواز است.

‌

EP-YAE (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1990 با سریال 09-11 و شماره کارخانه 4520421014543 ساخته و در 9 آوریل همان سال با رجیستر CCCP-42379 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. بدلیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هواپیما در سال 1993 با رجیستر RA-42379 به شرکت روسی VoronezhAvia واگذار شد.
از 8 مرداد 1378 تا 18 تیر 1380 با رجیستر EP-YAE به اجاره هواپیمایی ایرتور درآمد. سپس از ایران رفت و در چند شرکت روسی خدمت کرد. هواپیما از 2019/10/26 با رجیستر RA-42379 در شهر چلیابینسک در مرکز روسیه زمینگیر شده است.

‌

EP-YAF (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1988 با سریال 05-09 و شماره کارخانه 4520423811421 ساخته و در 2 سپتامبر همان سال با رجیستر CCCP-42360 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. بدلیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هواپیما در سال 1993 با رجیستر RA-42360 به شرکت روسی VolgaAviaExpress واگذار شد و غیر از این شرکت، برای یک شرکت دیگر روسی و یک شرکت پاکستانی نیز پرواز کرد.
از 19 مرداد 1378 تا 30 مرداد 1380 با رجیستر EP-YAF به اجاره هواپیمایی ایرتور درآمد. سپس از ایران رفت و در یک شرکت روسی خدمت کرد. هواپیما از 2002/04/05 با رجیستر RA-42360 زمینگیر شد و سرانجام در می 2009 اوراق شد.این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.

دوران زمینگیری در روسیه پیش از قطعه‌قطعه شدن

‌

‌

ناوگان هواپیماهای یاک شرکت هواپیمایی صافات

‌

EP-SAF (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1990 با سریال 01-12 و شماره کارخانه 4520422014576 ساخته و در 2 ژوئن همان سال با رجیستر CCCP-42381 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. بدلیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هواپیما در سال 1993 با رجیستر UR-42381 به شرکت اوکراینی Donbassaero واگذار شد.
از آذر 1377 تا اسفند 1378 با رجیستر EP-SAF به اجاره هواپیمایی صافات درآمد. سپس از ایران رفت و برای دو شرکت مجارستانی و کوبایی خدمت کرد. هواپیما در سال 2010 به اوکراین بازگشت از سال 2011 زمینگیر شد تا اینکه در اکتبر 2010 اوراق شد.

‌

EP-SAG (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در اواخر سال 1988 با سریال 01-10 و شماره کارخانه 4520421814047 ساخته و در 1989/02/27 با رجیستر CCCP-42366 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. بدلیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هواپیما در 1993/01/22 با رجیستر UR-42366 به شرکت اوکراینی Donbassaero واگذار شد.
از اسفند 1377 تا خرداد 1379 با رجیستر EP-SAG به اجاره هواپیمایی صافات درآمد. سپس از ایران رفت و برای یک شرکت بوسنیایی خدمت کرد. هواپیما در سال 2002 به اوکراین بازگشت از سال 2009 زمینگیر شد تا اینکه در سال 2012 اوراق شد.

‌

‌

ناوگان هواپیماهای یاک شرکت فارس‌ایرقشم

‌

EP-QFA (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 2000 با سریال 07-18 و شماره کارخانه 4520422007018 ساخته شد اما تا مدت‌ها تحویل داده نشد. در سال 2002 قرار بود با رجیستر RA-42458 به شرکت روسی Izhavia تحویل داده شود که این انتقال نیز کنسل شد و سرانجام در نوامبر 2003 با رجیستر 9L-LDP به شرکت سیرالئونی Aerolift تحویل داده شد. در می 2005 با رجیستر ER-YCE به شرکت مولداویایی Pecotox Air منتقل شد.
از مهر 1385 تا سال 1393 با رجیستر EP-QFA به اجاره شرکت هواپیمایی فارس‌ایرقشم درآمد. سپس به روسیه رفت و همچنان با رجیستر RA-42458 برای شرکت Kras Avia پرواز می‌کند.

‌

خرداد 1387 ـ چک در اوکراین

‌

فروردین 1389 ـ چک در اوکراین

‌

EP-QFB (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در نوامبر 1999 با سریال 03-19 و شماره کارخانه 4520422003019 ساخته شد اما تا مدت‌ها تحویل داده نشد. در مارس 2003 با رجیستر 9L-LDS به شرکت سیرالئونی Aerolift تحویل داده شد و در می 2005 با رجیستر ER-YCF به شرکت مولداویایی Pecotox Air منتقل شد.
از مهر 1385 با رجیستر EP-QFB به اجاره شرکت هواپیمایی فارس‌ایرقشم درآمد. سپس از سال 1392 در اوکراین زمینگیر شد و این زمینگیری همچنان ادامه دارد.
برخورد شدید اتویوس شرکت سامان با نوک بال این هواپیما و زمینگیری آن در مهرآباد از جمله رویدادهای این هواپیما در ایران است.

‌

‌

‌

آغاز زمینگیری در اوکراین

‌

UN-42401 (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1973 با سریال 08-31 و شماره کارخانه 9340831 ساخته و در 15 نوامبر همان سال با رجیستر CCCP-87359 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. در آگوست 1993 همزمان با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هواپیما با رجیستر UN-87359 به شرکت Air Kazakhstan واگذار شد و در سال 1994 به یک شرکت روسی و در 1995 به یک شرکت مولداویایی منتقل شد.
در سال 1377 برای چند ماه توسط فارس‌ایر وارد ایران شد و حدود سی ماه در اجاره این شرکت بود سپس در اواخر اسفند 1386 ایران را ترک کرد و ابتدا حدود هشت سال در قزاقستان خدمت کرد و سپس با رجیستر RA-42401 به روسیه رفت و برای چند شرکت در این کشور پرواز کرد. در حال حاضر نیز برای شرکت Izhavia پرواز می‌کند.

‌

UR-CER (Yakovlev Yak-42D)I
این طیاره در سال 1989 با سریال 01-11 و شماره کارخانه 4520423914323 ساخته و در 1989/11/16 با رجیستر CCCP-42373 به شرکت Aeroflot تحویل داده شد. بدلیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هواپیما در سال 1993 با رجیستر RA-42373 به شرکت روسی VolgaAviaExpress واگذار شد و سال‌ها برای این شرکت و چند شرکت دیگر در کنگو، قزاقستان و لیتوانی پرواز کرد تا اینکه در ژانویه 2005 با رجیستر UR-CER توسط شرکت اوکراینی Tavria خریداری شد.
چهار سال بعد در 2008/12/14 [مطابق با 24 آذر 1387] برای شرکت هواپیمایی فارس‌ایرقشم وارد ایران شد و حدود شانزده ماه در اجاره این شرکت بود سپس در فروردین 1389 ایران را ترک کرد و ابتدا حدود دو سال در اوکراین خدمت کرد و سپس با رجیستر RA-42373 به روسیه رفت و برای چند شرکت در این کشور پرواز کرد. در حال حاضر نیز با رجیستر RA-42458 برای شرکت Kras Avia پرواز می‌کند.
از رویدادهای این هواپیما در ایران، برخورد پوش‌تراک با فلپ و شهپر راست این هواپیما در آذر 1388 است که باعث شد برای مدت کوتاهی زمینگیر شود.

مرداد 1388 ـ انجام چک در اوکراین

‌

پایان اجاره و بازگشت به اوکراین

‌

‌

توضیح ضروری:

مطالب ارائه شده در این پست، حاصل گفت‌وگو با برخی از دست‌اندرکاران صنعت هوانوردی کشورمان و همچنین تطبیق منابع مختلف اینترنتی خارجی بوده و حتی‌المقدور سعی شده در مورد اطلاعات این هواپیماها دقت و وسواس کافی به عمل آید. با این حال، طیاره ادعا نمی‌کند که تمام این اطلاعات، کامل و بدون نقص و یا مبرا از خطاست. از همین‌رو، صمیمانه از همه کسانی که اطلاعات کامل‌تری درباره این هواپیماها و حضورشان در آسمان ایران دارند دعوت می‌شود جهت غنی‌تر شدن این نوشته، آن اطلاعات را با ما و بازدیدکنندگان طیاره به اشتراک گذاشته و ما را از نظرات ارزشمند خود نیز بهره‌مند نمایند.

‌