رجیستر یا علامت ثبت، علامتی است که توسط سازمان هواپیمایی کشوری برای هر هواپیما در نظر گرفته شده و روی بدنه هواپیما بصورت حروف یا ترکیبی از عدد و حروف و به صورت نمایان نوشته می‌شود.

از سوی ایکائو (سازمان بین‌المللی هوانوردی کشوری) برای هر یک از حروف الفبای انگلیسی عبارت خاصی در نظر گرفته شده است که در مکالمات رادیویی، از این عبارات برای خواندن رجیستر هواپیماها استفاده می‌شود.

 

 (آلفا) A = Alfa
 (براوو) B = Bravo
 (چارلی) C = Charlie
 (دلتا) D = Delta
(اکو) E = Echo
(فوکسترات) F = Foxtrot
(گلف) G = Golf
(هتل) H = Hotel
(ایندیا) I = India
(ژولیت) J = Juliet
(کیلو) K = Kilo
(لیما) L = Lima
(مایک) M = Mike
(نوامبر) N = November
(اسکار) O = Oscar
(پاپا) P = Papa
(کیوبک) Q = Quebec
(رومئو) R = Romeo
(سییرا) S = Sierra
(تانگو) T = Tango
(یونیفورم) U = Uniform
(ویکتور) V = Victor
(ویسکی) W = Whisky
(ایکس-ری) X = X-Ray
(یانکی) Y = Yankee
(زولو) Z = Zulu

علامت ثبت هر کشور دارای حروف خاصی است. برای نمونه، تمامی هواپیماهای ثبت‌شده در ایران با دو حرف EP (به عنوان علامت ملیّت) شروع می‌شود و حروف دیگر آن (علامت ثبت) با توجه به نام شرکت هواپیمایی مربوط، از AAA شروع و با ZZZ پایان می‌یابد. مثلا EP-IAM که یک هواپیمای بوئینگ 747 متعلق به ایران‌ایر است و در مکالمات رادیویی بصورت ECHO PAPA - INDIA ALPHA MIKE بکار می‌رود.

بعد از انقلاب اسلامی در ایران، از دو حرف W و Y در رجیستر هواپیماهای ایرانی استفاده نمی‌شود.

 

در عکس زیر رجیستر هواپیما (EP-IJB) بصورت کامل در روی بدنه و دو حرف آخر آن (JB) بر روی دم هواپیما نوشته شده است.

و در عکس زیر حرف آخر EP-IJB یعنی حرف B روی دماغه هواپیما نوشته شده است.


چند نکته:
1. بر اساس آیین‌نامه ترسیم علایم ملیت و ثبت بر روی وسایل پرنده (Drawing Nationality & Registration Marks On Flying Machine)، لازم است بین علامت ملیت و علامت ثبت هر هواپیما یک خط فاصله ترسیم شود.


2. همچنین، بر اساس این آیین‌نامه، رجیستر هر هواپیما، بصورت کامل بر «روی بال راست»، «زیر بال چپ»، «دو طرف بدنه» و دو حرف آخر آن در صورت ملکی بودن، «روی دم هواپیما» و «دریچه چرخ جلو» و حرف آخر آن «روی دماغه» هواپیما نوشته می‌شود.


3. بر اساس آیین‌نامه مذکور، علامت ملیت وسایل پرنده ثبت شده می‌باید به همراه علامت ثبت هواپیما با حروف بزرگ Capital Letters و با خط Roman Character بدون هیچ تزئینی بر روی سطح خارجی هواپیما نوشته شود.


در ادامه، رجیستر (علامت ملیت و علامت ثبت) تعدادی از کشورها جهت آشنایی کاربران آورده می‌شود:

Afghanistan: YA        (YA-AAA to YA-ZZZ)I
Armenia: EK             (EK-10000 to EK-99999)I
Australia: VH            (VH-AAA to VH-ZZZ)I
China: B                  (B-1900 to B-9999)I
India: VT                 (VT-AAA to VT-ZZZ)I
Iran: EP                   (EP-AAA to EP-ZZZ)I
Iraq: YI                    (YI-AAA to YI-ZZZ)I
Italy: I                     (I-AAAA to I-ZZZZ)I
Kuwait: 9K               (9K-AAA to 9K-ZZZ)I
Kyrgyzstan: EX          (EX-100 to EX-999 , EX-10000 to EX-99999)I
Lebanon: OD            (OD-AAA to OD-ZZZ)I
Pakistan: AP             (AP-AAA to AP-ZZZ)I
Qatar: A7                 (A7-AAA to A7-ZZZ)I
Saudi Arabia: HZ       (HZ-AAA to HZ-ZZZ , HZ-AA1 to HZ-ZZ99 , HZ-AAA1 to HZ-ZZZ99 , HZ-AAAA to HZ-ZZZZ)I
Syria: YK                 (YK-AAA to YK-ZZZ)I
Tajikistan: EY           (EY-10000 to EY-99999)I
Turkey: TC               (TC-AAA to TC-ZZZ)I
Ukraine: UR             (UR-AAA to UR-ZZZ , UR-10000 to UR-99999)I
UAE: A6                  (A6-AAA to A6-ZZZ)I
UK: G                     (G-AAAA to G-ZZZZ)I
USA: N                   (N1 to N99999 , N1A to N9999Z , N1AA to N999ZZ)I
Uzbekistan: UK         (UK-10000 to UK-99999)I

 

برای مشاهده فهرست رجیستر هواپیماهای غیرنظامی دنیا اینجا را کلیک کنید.