معرفی بوئینگ 747 نیروی هوایی 8106-5

رجیستر 8106-5 در نیروی هوایی ایران به دو فروند بوئینگ 747 اختصاص یافت. نخستین بوئینگ 747 با شماره سریال 19668 که در زمان شاه خریداری شد و در حال حاضر از رده خارج شده است و دیگری با شماره سریال 21180 که متعلق به هواپیمایی عراق بود و در جریان جنگ اول خلیج فارس به ایران منتقل شد.

در این صفحه به معرفی هر دو هواپیما خواهیم پرداخت:

‌

هواپیمای اول:

5-8106I(Boeing 747-131SF)I

هشتمین بوئینگ 747 تولید شده، به سفارش شرکتTrans World Airlines (TWA)n و با شماره سریال 19668 ساخته شد. نخستین پرواز خود را در تاریخ 1969/12/07 انجام داد و بیست و چهار روز بعد با رجیستر N93102 به این شرکت تحویل داده شد.

در 1975/11/14 [مطابق با 23 آبان 1354] هواپیما به نیروی هوایی رژیم شاهنشاهی ایران فروخته شد، اما پیش از تحویل، به درخواست ایران، شرکت بوئینگ در تأسیسات خود در Wichita کانزاس کاربری آن را با حذف صندلی‌ها و تعبیه یک درب بزرگ کارگو در قسمت انتهای بدنه سمت چپ، به هواپیمای باری تغییر داد و سپس با رجیستر 285-5 وارد ناوگان نیروی هوایی شد. منبع: وبلاگ طیاره

در سال 1355 ضمن افزوده شدن امکان سوخت‌گیری هوایی در قسمت دماغه هواپیما و همچنین تبدیل شدن به تانکر سوخت‌رسان با اضافه کردن یک بوم در انتهای بدنه، رجیستر آن نیز به 8106-5 تغییر یافت.

از ابتدای سال 1362 و همزمان با جنگ تحمیلی برای تسهیل حمل‌ونقل محموله‌های نظامی و تأمین ملزومات جنگی از خارج که می‌بایست با رجیستری غیرنظامی انجام می‌شد، به ایران‌ایر اجاره داده شد و با رجیستر EP-NHK پرواز کرد. دو سال بعد به نیروی هوایی بازگشت و رجیسترش مجددا 8106-5 شد. مدتی بعد با انتقال به ساها، رجیستر آن به EP-SHD تغییر یافت و سپس مجددا رجیستر آن 8106-5 شد.

در فروردین 1365 هنگامی که در فرودگاه ارومیه پارک شده بود، مورد هجوم جنگنده‌های عراقی قرار گرفت و ضمن رده خارج شدن، رجیستر آن به یک فروند بوئینگ 747 دیگر که در جریان جنگ حلیج فارس توسط دولت عراق به ایران منتقل شد اختصاص یافت.

‌
مشخصات فنی و ظاهری

این هواپیما از چهار موتور PW JT9D-7A ساخت شرکت Pratt & Whitney در زیر دو بال، با طول هر موتور 3.26 متر و عرض 2.34 متر و با وزن هر کدام 4010 کیلوگرم و رانش هر کدام 47900 پاوند استفاده می‌کرد.

ـ مدل هواپیما: Boeing 747-100SF
ـ طول هواپیما: 70.66 متر
ـ عرض هواپیما: 6.50 متر
ـ عرض کابین: 6.08 متر
ـ ارتفاع بلندترین نقطه سازه از سطح زمین: 19.30 متر
ـ دهانه بال: 59.64 متر
ـ مساحت بال: 511 متر مربع
ـ حداکثر وزن در زمان برخاست: 333400 کیلوگرم
ـ ظرفیت بنزین: 183380 لیتر
ـ سرعت کروز: 940 کیلومتر بر ساعت
ـ ماکزیمم سرعت: 980 کیلومتر بر ساعت
ـ سقف پرواز: 45100 پا (13.7 کیلومتر)
ـ برد پرواز: 8600 کیلومتر
ـ تعداد کروی پرواز: 3 نفر
ـ طول باند مورد نیاز برای تیک‌آف: 3300 متر

‌
تصاویری از این هواپیما

دو هفته پس از تحویل به شرکت آمریکایی

‌

سال 1354 ـ تمرین سوخت‌گیری از یک فروند بوئینگ 707 نیروی هوایی

‌

تمرین سوخت‌گیری از یک فروند بوئینگ 707 نیروی هوایی

‌

سال 1357 ـ فرودگاه زوریخ

‌

پرواز با رجیستر EP-NHK در زمان جنگ

‌

دی 1371 ـ فرودگاه اسخیپول آمستردام

‌

مرداد 1387 ـ انتقال به فارسکو پس از سال‌ها زمینگیری

‌

آبان 1387 ـ فارسکو

‌

هواپیمای دوم:

5-8106I(Boeing 747-270C)I

دویست و هشتاد و هفتمین بوئینگ 747 تولید شده، به سفارش هواپیمایی ملی عراق و با شماره سریال 21180 ساخته شد. نخستین پرواز خود را در تاریخ 1976/05/27 انجام داد و بیست و هشت روز بعد با رجیستر YI-AGN به این شرکت تحویل داده شد.

با آغاز جنگ اول خلیج فارس در سال 1369 شمسی (1991 میلادی)، رژیم بعث عراق برای در امان نگهداشتن هواپیماهای نظامی و غیرنظامی خود، تعدادی از آنها را به کشورهایی چون ایران، موریتانی، تونس، اردن و... منتقل کرد. این بوئینگ 747 یکی از این هواپیماها بود که در ششم بهمن 1369 وارد ایران شد. منبع: وبلاگ طیاره

پس از مدت‌ها زمینگیری، با از رده خارج شدن جامبوی 8106-5، نیروی هوایی این هواپیما را تعمیر و جایگزین هواپیمای بازنشسته نمود. از سال 1383 تا اواسط 1386 در فجرآشیان (فارسکو) تحت تعمیر اساسی قرار گرفت و دوباره به خدمت بازگشت. در سال 1392 مجددا زمینگیر شد تا اینکه در 1395 تصمیم به بازگرداندن آن به خدمت گرفته شد، لذا به فارسکو منتقل و پس از حدود چهار سال تلاش، در تابستان 1399 اورهال آن به پایان رسیده و با رجیستر EP-SHB مجددا وارد ناوگان نیروی هوایی شد.

این هواپیما بر خلاف سایر بوئینگ‌های 747 نهاجا، یک هواپیمای کاملا مساقربری است و از آن به منظور حمل‌ونقل پرسنل نهاجا و خانواده‌هایشان و حتی مسافران غیرنظامی توسط شرکت ساها استفاده می‌شود.

در 27 مرداد 1399 در جریان تست موتور، به علت اشتباه خدمه در غیرفعال کردن ترمز هواپیما، با سرعت به حصارهای مجاور رمپ برخورد کرد که باعث ایجاد شکاف‌های شدیدی در ریشه‌های بال‌ها، جلو بدنه و درب‌های ارابه فرود شد. ترمیم و تعمیر مجدد هواپیما چند ماه بعد به اتمام رسید و در اسفند 1399 تحوبل داده شد تا برای حمل مسافر و پرسنل نیروی هوایی استفاده شود.

‌
مشخصات فنی و ظاهری

این هواپیما از چهار موتور PW JT9D-7FW ساخت شرکت Pratt & Whitney در زیر دو بال، با طول هر موتور 3.90 متر و عرض 2.42 متر و با وزن هر کدام 4060 کیلوگرم و رانش هر کدام 54500 پاوند استفاده می‌کند.

ـ مدل هواپیما: Boeing 747-200C
ـ طول هواپیما: 70.66 متر
ـ عرض هواپیما: 6.50 متر
ـ عرض کابین: 6.08 متر
ـ ارتفاع بلندترین نقطه سازه از سطح زمین: 19.30 متر
ـ دهانه بال: 59.64 متر
ـ مساحت بال: 511 متر مربع
ـ حداکثر وزن در زمان برخاست: 378000 کیلوگرم
ـ ظرفیت بنزین: 204360 لیتر
ـ سرعت کروز: 940 کیلومتر بر ساعت
ـ ماکزیمم سرعت: 980 کیلومتر بر ساعت
ـ سقف پرواز: 45100 پا (13.7 کیلومتر)
ـ برد پرواز: 12150 کیلومتر
ـ تعداد کروی پرواز: 3 نفر
ـ طول باند مورد نیاز برای تیک‌آف: 3300 متر

‌
تصاویری از این هواپیما