معرفی بوئینگ 747 بازنشسته هما EP-IAD

سیصد و هفتاد و یکمین بوئینگ 747 تولید شده، به سفارش ایران‌ایر و با شماره سریال 21758 ساخته شد. نخستین پرواز خود را در تاریخ 1979/04/26 انجام داد و در 1979/07/12 [مطابق با 21 تیر 1358] با پیکربندی کابین C22Y283 به ایران تحویل داده شد. منبع : وبلاگ طیاره

تحویل این هواپیما همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بود و برخی از مقامات آن زمان به علت شرایط انقلابی خرید این هواپیماهای به گفته آنها لوکس و تشریفاتی را مغایر با آرمان‌های انقلاب دانسته و به دنبال لغو قرارداد خرید این هواپیما برآمدند.

روزنامه اطلاعات در 29 خرداد 58 در مطلبی نوشت:
«شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما) سه فروند هواپیمای ایرباس خود را به یک شرکت خارجی واگذار کرد و دو فروند جمبوجت بوئینگ این شرکت نیز واگذار می‌شود. ساعت 8 صبح دیروز یک هیئت از آمریکا با یک هواپیمای اختصاصی وارد مهرآباد شد تا دو فروند هواپیمای جمبو جت هواپیمایی ملی ایران (هما) را خریداری کند. قیمت هر فروند هواپیمای جمبوجت با لوازم یدکی آن حدود 600 میلیون تومان است. مقامات شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما) اعلام کردند که در حال حاضر به علت محدود شدن خطوط پرواز هواپیمایی ملی ایران و حذف پروازهای تشریفاتی، هواپیمایی ملی ایران (هما) نیازی به این هواپیماها ندارد. در آینده اگر چنانچه نیازی به هواپیماهای جمبوجت بود از جمبوجت‌های نیروی هوایی که تعداد آن‌ها ده فروند است استفاده خواهد شد. همچنین کسب اطلاع شد که هواپیمای "شاهین" متعلق به شاه مخلوع، به زودی فروخته خواهد شد.»

به همین دلیل هم مدت مدیدی این هواپیما بدون رنگ‌آمیزی و با رنگ نقره‌ای خود شرکت بوئینگ در پارکینگ هما پارک بود و چهار سالی هم با همان رنگ پرواز می‌کرد که خوشبختانه با تلاش‌هایی که صورت گرفت جلوی فروش این هواپیما و هواپیمای EP-IAM گرفته شد، اما متأسفانه قرارداد خرید سه فروند هواپیمای Boeing 747-100 با رجیسترهای EP-IAN و EP-IAP و EP-IAR که به اشتباه در خبر روزنامه اطلاعات از نوع ایرباس ذکر شده، لغو شد.

البته برخی نیز معتقدند منظور گوینده از سه فروند ایرباس واگذار شده، دو فروند ایرباس A300-B2-202 نو با رجیسترهای F-ODHY و F-ODHZ بوده که در پایان دوران زمامداری مرحوم خادمی بر هما به منظور ارزیابی هواپیمای ایرباس جهت ورود به ناوگان ایران‌ایر، از شرکت ایرباس اجاره شده بود و در مدت پرواز در ایران رجیستر آنها به ترتیب به F-GBNI و F-GBNJ تغییر یافته و نهایتا در دی 1357 به ایرباس بازگردانده شدند بوده است. این دو ایرباس پس از پرواز برای Eastern Air Lines نهایتا در سال 1367 به Alitalia فروخته شده و سرانجام اوراق شدند.

این جامبو سرانجام پس از 34 سال پرواز برای هواپیمایی حامل پرچم کشورمان، از سال 1392 در فرودگاه مهرآباد دوران بازنشستگی خود را سپری می‌کند.

‌
مشخصات فنی و ظاهری

این هواپیما از چهار موتور PW JT9D-7F ساخت شرکت Pratt & Whitney در زیر دو بال، با طول هر موتور 3.26 متر و عرض 2.34 متر و با وزن هر کدام 4010 کیلوگرم و رانش هر کدام 47900 پاوند استفاده می‌کرد.

ـ مدل هواپیما: Boeing 747SP-86
ـ تعداد بویینگ‌های 747SP ساخته شده: 45 فروند
ـ طول هواپیما: 56.31 متر
ـ عرض هواپیما: 6.50 متر
ـ عرض کابین: 6.08 متر
ـ ارتفاع بلندترین نقطه سازه از سطح زمین: 20.07 متر
ـ دهانه بال: 59.64 متر
ـ مساحت بال: 511 متر مربع
ـ حداکثر وزن در زمان برخاست: 315700 کیلوگرم
ـ حداکثر وزن در زمان فرود: 204100 کیلوگرم
ـ ظرفیت بنزین: 190630 لیتر
ـ سرعت کروز: 910 کیلومتر بر ساعت
ـ ماکزیمم سرعت: 1000 کیلومتر بر ساعت
ـ سقف پرواز: 45100 پا (13.7 کیلومتر)
ـ برد پرواز: 10800 کیلومتر
ـ تعداد کروی پرواز: 3 نفر
ـ طول باند مورد نیاز برای تیک‌آف: 2800 متر
ـ طول باند مورد نیاز برای لندینگ: 3200 متر

‌
رویدادها

ـ در اسفند 1383 سومین سفر سید محمد خاتمی، رییس جمهور اسبق ایران به ونزوئلا با این هواپیما انجام شد.

ـ در مهر 1386 سفر محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهور سابق ایران به نیویورک برای شرکت نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل با این هواپیما انجام شد.

ـ در 24 تیر 1389 این جامبوجت که پرواز کوالالامپور به تهران را آغاز کرده بود، پس از حدود یک ساعت پرواز، به علت استال شدن موتور شماره 2 ضمن تخلیه سوخت اضافی، به کوالالامپور بازگشت. مسافران این پرواز که به هتل منتقل شده بودند با هواپیمای EP-IAM که از تهران فرستاده شد به کشور بازگشتند و این هواپیما هم پس از چند روز، در یک پرواز Special Permission با سه موتور و بدون مسافر به تهران بازگشت.

ـ در 29 شهریور 1391 دولت آمریکا تعدادی از هواپیماهای ایران ـ از جمله این هواپیما ـ را مشمول تحریم‌های خود قرار داد. در همان ایام، محمود احمدی‌نژاد سفر معروف خود به سازمان ملل به همراه 140 نفر از همراهان و خانواده را با همین هواپیما انجام داده بود.

‌

تصاویری از این هواپیما