معرفی ناوگان هواپیماهای تشریفاتی دولت
EP-IGA (Airbus A340-313X)I
این هواپیما با شماره سریال 257 ساخته شد. نخستین پرواز خود را در تاریخ 1999/01/28 انجام داد و به شرکت لیزینگی ILFC تحویل داده شد. Air Canada در 1999/02/11 هواپیما را به مدت دو سال با رجیستر C-GDVV و پیکربندی کابین C30Y252 از این شرکت اجاره کرد و سپس در 2002/01/16 ضمن خروج از خدمت، در فرودگاه مونترال پارک شد.
از مارس 2002 تا اکتبر 2007 Air Jamaica هواپیما را با رجیستر 6Y-JMP و پیکربندی کابین C12W14Y252 اجاره کرد و سپس ضمن کمتر از یک سال زمینگیری، در 2008/09/06 با رجیستر TC-JIK به اجاره Turkish Airlines درآمد و تا 2012/06/06 با پیکربندی کابین C26Y252 برای این شرکت پرواز کرد.
پس از آن از 2012/09/29 تا 2014/02/03 توسط AirBlue پاکستان اجاره شده و رجیستر AP-EDF را دریافت کرد و سپس در 2014/02/04 ضمن بازگشت به شرکت اجارهدهنده جهت پارک به فرودگاه Phoenix Goodyear در ایالت آریزونا آمریکا منتقل شد. یک ماه بعد به AeroTurbine واگذار شده و ضمن ادامه پارک در آن فرودگاه، رجیستر هواپیما به N281AT تغییر یافت. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
دولت ایران که بدنبال خرید یک هواپیمای دوربرد برای انجام پروازهای تشریفاتی سران کشور بود اقدامات خود را از طریق چند واسطه برای در اختیار گرفتن این هواپیما آغاز کرد. ابتدا به SIBITI.1 Inc واگذار شده و ضمن تغییر رجیستر به M-ABIG در 2015/01/28 به فرودگاه بوردو فرانسه منتقل شد. سپس توسط شرکت canoga capital corp به صورت VIP درآمده است و مجهز به تلفن ماهوارهای، صفحه نمایش، Visio System و WiFi شد. پیکربندی کابین نیز بصورت F15C70Y127 درآمد و همچنین دارای یک اتاق کار VIP شد. پس از آن از طریق شرکت Asian Express Airline خریداری شده و در 2015/09/12 [مطابق با 21 شهریور 1394] با رجیستر EY-680 و در مسیر اعلامی بوردو فرانسه به سنگاپور، وارد کشور شد.
رجیستر هواپیما پس از ورود به کشور به EP-AJA تغییر یافته و در اختیار هواپیمایی معراج قرار گرفت.
بدلیل تحریم شرکت معراج، از تاریخ 30 آبان 1396 این هواپیما ضمن خارج شدن از ناوگان این شرکت، فعالیت خود را تحت نام شرکت هواپیمایی دنا ادامه داد و رجیستر آن نیز از EP-AJA به EP-DAA تغییر یافت، اما با تحریم مجدد شرکت دنا، هواپیما با رجیستر EP-IGA که متعلق به بوئینگ 737 سابق ایرانایر بود به فعالیت ادامه میدهد.
+ اطلاعات بیشتر درباره این هواپیما



EP-IGC (Dassault Falcon 900EX)I
این هواپیما با شماره سریال 134 ساخته شد و در تاریخ 2004/06/14 با رجیستر VP-CEZ به Oklahoma Executive Jet Charter تحویل داده شد. در ماه می 2006 با رجیستر VP-CFR به شرکت خصوصی روسی Norilsk Nickel منتقل شد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در 2013/03/20 با رجیستر EI-ZMA به یک شرکت خصوصی ایرلندی فروخته شد.
دولت جمهوری اسلامی ایران جهت انجام پروازهای سران کشور این هواپیما را در سال 2017 خریداری کرده و با رجیستر EP-IGC وارد ناوگان تشریفاتی آشیانه جمهوری اسلامی کرد.
این هواپیما مجهز به دو مانیتور 20 اینچی و سیستم Airshow میباشد. همچنین به سفارش ایران، بر روی بالهای این هواپیما شارکلت نصب شده است.



قسمت جلوی کابین دارای 8 صندلی کنفرانس

قسمت عقب کابین دارای 6 صندلی استراحت
EP-IGD (Airbus A321-231)I
این هواپیمای پرحاشیه با شماره سریال 1202 ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ 2000/04/07 انجام داد. دوازده روز بعد با رجیستر G-OZBD و چیدمان Y220 به شرکت انگلیسی Monarch Airlines تحویل داده شد.
در 2003/05/08 توسط SALE یا Singapore Aircraft Leasing Enterprise خریداری شده و رجیستر EI-DBS به آن تعلق گرفت. دو ماه بعد در 2003/07/04 با رجیستر I-LIVC و چیدمان Y210 به شرکت ایتالیایی Livingston اجاره داده شد و مدت چهار ماه برای این شرکت هواپیمایی پرواز کرد و در نوامبر 2003 با رجیستر F-WQSS به شرکت اجارهدهنده بازگشت و جهت تبدیل شدن به هواپیمای VIP به فرودگاه بوردو در فرانسه منتقل شد.
با بروز مشکلاتی در هواپیماهای تشریفاتی مسئولان کشور، فوریت خرید هواپیمای تشریفاتی به وسیله هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در دستور کار قرار گرفت و در سال 1380 شورای اقتصاد خرید هواپیمای ایرباس را برای استفاده اختصاصی دولت با استفاده از فاینانس داخلی تصویب کرد. همچنین با تصمیم شورای اقتصاد هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) مأمور خرید این هواپیما برای دولت شد و در آذر 1381 قراردادی با شركت فرانسوی «سوژرما» که شرکتی تعمیراتی در بخش هوایی است برای خرید هواپیمای ایرباس تشریفاتی VIP امضا كرد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
بر طبق قرارداد، شرکت"سوژرما" به عنوان واسطه بین ایران و شركت SALE سنگاپور قرار گرفت و هواپیما را به قیمت 39 میلیون و 200 هزار دلار خریداری کرد و 17 میلیون دلار دیگر نیز از ایران گرفت تا دكوراسیون داخل هواپیما را به VIP تغییر داده و آن را به سالن کنفرانس و ارتباط اینترنتی و ماهوارهای نیز تجهیز كند. مبلغ 2.5 میلیون دلار نیز به عنوان هزینههای ارائه خدمات فنی متخصصان هما مصرف شد و در مجموع حدود 60 میلیون دلار برای در اختیار گرفتن این هواپیما هزینه شد.
قرار بود هواپیما در آذرماه سال 83 به ایرانایر تحویل شود که شركت EADS كه از مالكان شركت سوژرماست به دلیل ترس از اعمال فشار آمریکا و عنوان کردن تحریم، از تحویل این هواپیما به ایران جلوگیری کرد. به دنبال کارشکنی در تحویل هواپیما، مسئولان حقوقی ایرانایر علیه آنها در دادگاه فرانسه شکایت کردند که این دادگاه با صدور حکمی اعلام کرد شرکت سوژرما باید هواپیمایی تشریفاتی دولت ایران که بابت آن تاکنون حدود 60 میلیون دلار پرداخت کرده بود را تحویل دهد. همچنین این شرکت به دلیل تأخیر 10 ماهه در تحویل هواپیمای تشریفاتی دولت ایران باید حدود 600 هزار دلار سود پول مربوط به خرید این هواپیما را به طرف ایرانی پرداخت کند.
پیگیریهای دولت خاتمی موجب شد تا این هواپیما با فراز و نشیبهای فراوان، بالاخره در شامگاه 2005/11/23 [مطابق با 2 آذر 1384] و در ابتدای دولت محمود احمدینژاد از فرودگاه بوردو فرانسه که در این مدت در آن پارک شده بود وارد ایران شود.
حاشیههای این هواپیما با ورود به ایران، وارد فاز جدیدی شد و مسئولان دولت نهم که با شعار سادهزیستی بر سر کار آمده بودند مدعی شدند که حداكثر 6 ساعت پرواز مستمر، آن قدر سخت نیست كه نیاز به این همه تشریفات داشته باشد و احمدینژاد هرگز از این هواپیما استفاده نخواهد كرد و قرار است این هواپیما فروخته شده یا از آن استفاده تجاری شود. حتی غلامحسین الهام، سخنگوی وقت دولت در پاسخ به انتقاد روزنامه جمهوری اسلامی از احتمال استفاده از این هواپیما توسط دولت گفته بود که احمدینژاد اگر از این هواپیما استفاده کند که دیگر احمدینژاد نيست.!! هرچند این شعار به سرعت فراموش شده و هم احمدینژاد و هم سایر مقامات کشور از این هواپیما در سفرهای خود استفاده کردند.
سه روز پس از ورود به ایران، هواپیما به غلامحسین الهام، نماینده دولت وقت، تحویل داده شد و پس از تغییر رجیستر به EP-AGB مدتی تعمیر و نگهداری آن توسط ایرانایر و سپس ماهان انجام میشد تا اینکه از سال 1389 به آشیانه جمهوری اسلامی و هواپیمایی معراج سپرده شد.
بدلیل تحریمهای آمریکا بر ضد صنعت هوانوردی ایران، از تیر ماه 1397 رجیستر این هواپیما EP-IGD تغییر یافته است.
+ اطلاعات بیشتر درباره این هواپیما


جواد ظریف و لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس جمهور در مسیر وین برای گفتگوهای ایران و 1+4
EP-AJC (Airbus A320-232)I
این ایرباس 320 با شماره سریال 530 ساخته شد و اولین پرواز خود را در تاریخ 1995/2/28 انجام داد. در تاریخ 2005/2/18، توسط شرکت ماهان با رجیستر EP-MHK خریداری شد. چهار سال بعد در 2009/1/21 با رجیستر EP-IEA به ایرانایر منتقل شد و نهایتا در 2010/7/1 به عنوان هواپیمای تشریفاتی دولت ایران انتخاب و با رجیستر EP-AJC به ناوگان شرکت هواپیمایی معراج ملحق شد.

EP-TFA (Falcon 50EX)I
این فالکون 50 در سال 1982 و با شماره سریال 101 ساخته شد. در ابتدا YI-ALC نام داشت و متعلق به دولت عراق بود. پس از اشغال کویت توسط عراق و حمله آمریکا و متحدینش به عراق، دولت این کشور برای در امان ماندن هواپیماهای نظامی و غیرنظامی خود، تعدادی از آنها از جمله این هواپیما را به ایران فرستاد. در ایران رجیستر هواپیما به 9012-5 تبدیل شد و به خدمت نیروی هوایی درآمد. در سال 2002 رجیستر آن به EP-TFA تغییر کرد و از آن به عنوان هواپیمای تشریفاتی دولت استفاده شد.

EP-TFI (Falcon 50EX)I
این فالکون 50 در سال 1982 و با شماره سریال 120 ساخته شد. در ابتدا YI-ALE نام داشت و متعلق به دولت عراق بود. پس از اشغال کویت توسط عراق و حمله آمریکا و متحدینش به عراق، دولت این کشور برای در امان ماندن هواپیماهای نظامی و غیرنظامی خود، تعدادی از آنها از جمله این هواپیما را به ایران فرستاد. در ایران رجیستر هواپیما به 9011-5 تبدیل شد و به خدمت نیروی هوایی درآمد. در سال 2000 رجیستر آن به EP-TFI تغییر کرد و از آن تاریخ تاکنون به عنوان هواپیمای VIP دولت استفاده میشود.

I5-9003 (Lockheed L-1329-25 JetStar II)I

هواپیماهای تشریفاتی بازنشسته ایران
EP-AJE (Boeing B707-386C)I
این بوئینگ 707 با نام شاهین، متعلق به نیروی هوایی شاهنشاهی ایران بود که محمدرضا شاه پهلوی و فرح پهلوی از آن برای سفرهای داخلی و خارجی استفاده میکردند. رنگ این هواپیما آبی و داخل آن به شکل مجللی تزئین شده بود.
این هواپیما در زمان خود به واسطه تزئینات داخلی به کار رفته، یکی از گرانقیمتترین پرندههای ساخت بشر محسوب میشد. این هواپیما 300 میلیون تومان تجهیزات اضافه و دارای 15 میلیون تومان اشیا زینتی طلایی و مجهز به سیستم ارتباطی تلفن و تلکس به ارزش 40 میلیون تومان بود؛ به طوری که شاه از داخل هواپیما میتوانست با هر منطقه از جهان تماس تلفنی برقرار نماید.
همچنین بار مشروب داخل اتاق ناهارخوری هواپیما نیز از جمله گرانترین بارهای مشروب بود که با چوبهای بسیار مرغوب و گران مشبککاری شده و ظروف داخل آن از طلا و نقره بود. اين هواپيما 6 توالت دارد که 5 توالت در قسمت عقب متعلق به همراهان و يکی که حتی سیفون آن نیز طلا بود به شاه و همسرش تعلق داشت. در سالن ناهارخوری هواپيما يک ميز 40 تکه وجود داشت که 6 هزار ساعت منبتکاری شده، و ارزش آن ميليونها تومان بود. اتاق خواب آن رويايی و ديدنی است و میتوان آن را يک موزه کوچک دانست.
در این هواپیما تمام دستگیرههای درهای ورودی و داخلی و تمام وسائل روشویی و شیرهای آب سرد و گرم حمام از طلا بود. در کل میتوان گفت قصری که در داخل بوئينگ بنا شده قيمت هواپيما را در آن زمان تا 800 ميليون تومان بالا برده بود.
از اين قصر طلايی پرنده، همواره 20 دژبان نگهداری میکردند و ورود به آن مستلزم داشتن کارت مخصوص بود. در ضمن معرف پروازی اين هواپيما "Blue Flight 1" بوده است. این پرنده بر خلاف تمامی هواپیماهای ایرانی به رنگ آبی تیره بسیار مرغوب و همچنین نقرهای بسیار درخشان در زیر بدنه رنگآمیزی شد، که البته بعدها کلیه این رنگآمیزیها پاک شد. همچنین خلبان اصلی آن در سالهای اولیه فردی آمریکایی به نام «بلو منستین» و سپس سرهنگ بهزاد معزی بود.
محمدرضا پهلوی در 26 دی 1357 با این هواپیما از کشور خارج شد. بعد از فرار شاه به مصر در اسفند ماه، کاپیتان معزی و بخشی از کارکنان و خدمه شخصی شاه با همین هواپیما، به تهران بازگشتند. درباره بازگشت این پرنده به ایران اخبار متفاوتی وجود دارد؛ معزی و خدمه ادعا میکردند به تصمیم خود و با نارضایتی شاه ایران، این هواپیما را بر گرداندهاند، اما این مسئله با توجه به قرابت و دوستی انورسادات با شاه و بدون اجازه فرودگاه قاهره بسیار بعید به نظر میرسد. همچنین این پرنده رسما متعلق به نیروی هوایی ارتش بود و شاه ایران بعد از برکنار شدن مطابق قوانین بینالمللی حق استفاده از آن را نداشت و نگهداری آن کمکی به وی نمیکرد.
شاهین با ورود به ایران به پارکینگ برده شد و بعد از تخلیه لوازم گرانقیمت آن مدتها در گوشهای از مهرآباد زمینگیر بود؛ طبق گزارشات در طول جنگ هم چند مأموریت نظامی توسط آن انجام شده بود. رجیستر هواپیمای شاهین در سال 1365 به EP-NHY تغییر کرد و رنگآمیزی اولیه آن هم عوض شد و کلیه مسئولیت آن به ایرانایر واگذار شد تا سال 1378 که در پی بازنشستگی ناوگان 707 ایرانایر، این شرکت این پرنده را به نیروی هوایی بازگرداند و مجددا رجیستر 1001 روی آن نقش بست. شروع پروازهای این پرنده را باید از ابتدای هزاره سوم یعنی سال 2002 میلادی دانست که این پرنده به طور گسترده به آسمان کشورهای دنیا بال گشود و انتقال مقامات ردهبالای حکومت ایران منجمله رئیسجمهور را عهدهدار بود. این پرنده در بین علاقمندان 707 در جهان بسیار شناختهشده میباشد و در هر سفر ریاست جمهوری عکاسان علاقه زیادی به تصویربرداری از این جت تاریخی داشتند. در سال 1389 این هواپیما به EP-AJE تغییر رجیستر داده و در شرکت هواپیمایی معراج به پرواز ادامه میداد. ادعا شده که در سال 1395 با کنار گذاشته شدن از ناوگان تشریفاتی دولت، هواپیما به نیروی هوایی بازگشته و ضمن تغییر رنگ، تبدیل به تانکر سوخترسان شده است.
+ اطلاعات بیشتر درباره این هواپیما

EP-AJD (Boeing B707-3J9C)I
این هواپیما به سفارش نیروی هوایی ایران و با شماره سریال 21124 ساخته شد. نخستین پرواز خود را در تاریخ 1976/04/23 انجام داد و ده روز بعد در 1976/06/14 [مطابق با 24 خرداد 1355] به ایران تحویل داده شد. ابتدا رجیستر آن 248-5 شد و مدت کوتاهی بعد به 8308-5 تغییر رجیستر داد.
در آذر 1387 با تغییر وضعیت از ترابری/سوخترسان به مسافربری، با همان رجیستر به ناوگان ساها پیوست و از آذر 1388 با رجیستر 1002 و با انجام تغییراتی به ناوگان تشریفاتی دولت پیوست و به عنوان یک هواپیمای VIP توسط مقامات کشور مورد استفاده قرار میگرفت. چند ماه بعد در اواخر سال 1388 رجیستر هواپیما به EP-AJD تغییر یافت ولی در سال 1393 مجددا رجیستر 1002 برای هواپیما استفاده شد. این هواپیما مجددا با رجیستر 8308-5 به نیروی هوایی بازگشته است.
+ اطلاعات بیشتر درباره این هواپیما

EP-AGA (Boeing B737-286)I
این هواپیمای VIP به سفارش دولت وقت ایران و با سریال 21317 ساخته شد. در 1977/02/25 نخستین پرواز خود را انجام داد و در 1977/03/10 [مطابق با 19 اسفند 1355] وارد کشور شد تا به عنوان هواپیمای تشریفاتی مسئولان دولت مورد استفاده قرار گیرد.
با وجود سن زیاد، بدلیل سیکل پرواز پائینی که داشت تا اواسط دهه 90 شمسی در ناوگان تشریفاتی دولت از آن استفاده شد و سپس بازنشسته شد.
+ اطلاعات بیشتر درباره این هواپیما

EP-PLN (Boeing B727-100)I
سیوپنجمین بوئینگ 727 به سفارش لوفتهانزا و با سریال 18363 ساخته شد. نخستین پرواز خود را در 1964/03/18 انجام داد و بیست روز بعد در 1964/04/07 با رجیستر D-ABIF به این شرکت تحویل داده شد. یازده سال برای این شرکت پرواز کرد و سپس در 1975/05/21 به شرکت بوئینگ بازگردانده شد. منبع: وبلاگ طیاره
قرار بود بوئینگ این هواپیما را با رجیستر N16768 به Omni Aircraft Sales Inc تحویل بدهد ولی این انتقال منتفی شد و هواپیما ضمن تغییر رجیستر به N44CR همچنان در اختیار بوئینگ ماند.
در مارس 1976 [مطابق با اسفند 1354 و فروردین 1355] دولت وقت ایران این هواپیما را پس از تبدیل شدن به VIP از بوئینگ خریداری کرده و رجیستر آن را به EP-SHP تغییر داد تا پروازهای تشریفاتی مقامات دولت را با معرفه پروازی میترا انجام دهد.
با وقوع انقلاب اسلامی در ایران و با شروع جنگ تحمیلی، از تیر ماه 1361، هواپیما بنا به ملاحظاتی به ایرانایر واگذار شده و رجیستر آن به EP-PLN و نام آن به فلسطین تغییر یافت، اما همچنان برای دولت ایران پرواز میکرد تا اینکه با پایان جنگ و از مهر 1369 مجددا به ناوگان تشریفاتی دولت بازگشت.
پس از بازنشستگی در [تاریخ نامعلوم]، به نمایشگاه هوایی منتقل شد و در اواخر سال 1395 بخشی از بدنه آن اوراق شد.
+ اطلاعات بیشتر درباره این هواپیما

EP-GDS (Boeing B727-100)I
این هواپیما به سفارش ایر نیپون ایرویز (ANA) با شماره سریال 19557 ساخته شد. نخستین پرواز خود را در 1967/04/25 انجام داد و در 1967/05/04 با رجیستر JA8321 به این شرکت ژاپنی تحویل داده شد. پنج سال برای این شرکت پرواز کرد و سپس در آگوست 1972 با رجیستر N329K در اختیار Ford Motor Company قرار گرفت.
در ژوئن 1974 [مطابق با خرداد 1353] نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی ایران این هواپیما را پس از تبدیل شدن به VIP و تجهیز شدن به دستگاه کوچک اختلال فرکانس، خریداری کرده و رجیستر آن را به افتخار شاه ایران EP-MRP قرار داد تا با نام «شهباز» پروازهای تشریفاتی مقامات و شخصیتهای حکومتی را انجام دهد. مدتی بعد رجیستر آن به 1002 تغییر یافته و توسط خانواده سلطنتی مورد استفاده قرار گرفت. منبع: وبلاگ طیاره
هواپیما با وقوع انقلاب اسلامی در ایران همچنان در اختیار نیروی هوایی ارتش باقی ماند تا اینکه از تیر ماه 1361 بنا به ملاحظاتی به ایرانایر واگذار شده و رجیستر آن به EP-GDS و نام آن نیز به قدس تغییر یافت، اما همچنان برای دولت ایران پرواز میکرد تا اینکه از فروردین 1370 و پس از انجام اورهال در تأسیسات لوفتهانزای آلمان، رسما به ناوگان تشریفاتی دولت بازگشته و همچنان سفرهای داخلی و خارجی مقامات دولتی را انجام داد.
هواپیما نهایتا در سال 1377 بازنشسته شده و برای استراحت ابدی به نمایشگاه هوایی منتقل شد.
+ اطلاعات بیشتر درباره این هواپیما
