معرفی بوئینگ 707 سابق ساها EP-SHE

این بوئینگ به سفارش نیروی هوایی شاهنشاهی ایران و با شماره سریال 21127 ساخته شد. نخستین پرواز خود را در تاریخ 1976/09/15 انجام داد و دوازده روز بعد در 1976/09/27 [مطابق با 5 مهر 1355] به ایران تحویل داده شد و رجیستر 8311-5 به خود گرفت. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.

این هواپیما نیز مانند سایر 707های ارتش، در دوران جنگ عراق با ایران مأموریت‌های ترابری/سوخت‌رسانی زیادی را انجام داد. هواپیما در بهمن 1369 با رجیستر EP-SHE به شرکت ساهـا واگذار و در اواسط دهه 70 نیز برای مدتی به کیش‌ایر اجاره داده شد و دوباره به ساهـا بازگشت.

هواپیما در 31 فروردین 1384 هنگام نشستن در فرودگاه مهرآباد دچار سانحه شد و برای همیشه از ناوگان خارج شد.

‌
مشخصات فنی

این هواپیما از 4 موتور توربوفن JT3D-3B ساخت پرت اند ویتنی در زیر بال‌ها و با رانش هر کدام 18000 پاوند استفاده می‌کرد.

مدل هواپیما: Boeing 707-3J9C
ـ طول هواپیما: 46.61 متر
ـ طول کابین: 33.99 متر
ـ عرض هواپیما: 3.76 متر
ـ عرض کابین: 2.55 متر
ـ ارتفاع بلندترین نقطه سازه از سطح زمین: 12.80 متر
ـ دهانه بال: 44.42 متر
ـ ظرفیت مخازن سوخت: 90300 لیتر
ـ حداکثر وزن هنگام برخاستن: 151315 کیلوگرم
ـ برد پرواز: 9300 کیلومتر
ـ کروی کاکپیت: 3 نفر

‌
رویدادها

ـ صبح روز سه‌شنبه 28 شهریور 1374 این هواپیما که با رجیستر EP-SHE در اجاره شرکت کیش‌ایر بود، با 161 مسافر و 14 خدمه در مسیر تهران ـ کیش، زمانی که در فضای فرودگاه کیش وارد شده و آماده فرود می‌شد، توسط یکی از مهمانداران هواپیما بنام رضا جباری (در برخی منابع: جابری) ربوده شد.
هواپیماربا قصد داشت هواپیما را به اروپا ببرد، اما هواپیما سوخت کافی برای پرواز تا اروپا را نداشت. بنابراین هواپیماربا درخواست نشستن هواپیما در فرودگاه ظهران در عربستان سعودی را کرد که این درخواست از سوی عربستان رد شد. سپس هواپیما درخواست فرود در اردن را کرد، اما اردن نیز اجازه فرود به هواپیما نداد. نهایتا پس از شش ساعت و رو به اتمام رفتن سوخت، هواپیماربا تصمیم گرفت تا هواپیما را در فرودگاه بین‌المللی بن‌گوریون در تل‌آویو بنشاند، اما دولت اسرائیل اجازه فرود به هواپیما در تل‌آویو را نداد و در حالی که سوخت هواپیما در حال اتمام بود، هواپیما توسط یک هواپیمای جنگنده اسرائیلی به سمت پایگاه هوایی اودا (Ovda) در صحرای نقب در سی كیلومتری جنوب فلسطین اشغالی در شمال بندر ایلات، هدایت و نشانده شد.
پس از فرود هواپیما، تعدادی از نمایندگان پارلمان رژیم صهیونیستی، دولت این رژیم را تحت فشار گذاشتند تا هواپیما و مسافران آن را در اسرائیل نگه‌دارد و در ازای آن‌ها از ایران درباره رون آراد (کمک‌خلبان مفقودالاثر ارتش اسرائیل) اطلاعات دریافت کند. ژنرال آمون شاهاک از ارتش اسرائیل نیز گفت که اسرائیل رباینده را به ایران پس نخواهد داد و او را در بازداشت خود نگه می‌دارد. نهایتا پس از 30 ساعت توقف، هواپیما و مسافران با فشارهای دولت ایران آزاد شده و به کشورمان بازگشتند. رضا جباری نیز توسط پلیس اسرائیل دستگیر شده و به جرم دزدی هوایی و هواپیماربایی و ورود غیرقانونی به خاک اسرائیل به 8 سال زندان محکوم شد. او سپس از رژیم صهیونیستی درخواست پناهندگی سیاسی کرد و پس از چند سال دست‌فروشی در این کشور، بنا به ادعای برخی رسانه‌ها، در سال 1385 در مرز ایران و ترکیه و به عنوان جاسوس اسرائیل دستگیر شد. فیلم سینمایی «زندانی 707» به کارگردانی حبیب‌الله بهمنی از روی این ماجرا ساخته شد. این فیلم دوبله و در فروردین 1382 اکران شد. در فیلم، رضا جباری (با بازی ابوالفضل پورعرب) به همراه همسرش زهره (با بازی آنا نعمتی) که هر دو از خدمه هواپیما هستند، برای انتقام برادر جان‌باخته خود به نام «عبد» و مادر درگذشته‌اش یک هواپیما را می‌رباید و به اسرائیل می‌برد.

ـ شامگاه چهارشنبه 31 فروردین 1384 این هواپیما که از فرودگاه کیش به سمت تهران پرواز می‌کرد، هنگام فرود در فرودگاه مهرآباد، بدلیل اشکال در سیستم هیدرولیک و از کار افتادن ترمز، هواپیما به سمت راست باند منحرف شده و پس برخورد به تپه خاکی انتهای باند، در کانال رودخانه کن سقوط کرده و موتور دوم هواپیما آتش گرفت. موتور سوم نیز از جا کنده شد. در این حادثه 2 نفر بر اثر خفگی در آب کشته، یک کودک خردسال مفقود و تعداد زیادی مصدوم شدند. این هواپیما 157 مسافر و 16 خدمه داشت.
گفته شده علت این سانحه، اشتباه خلبان دوم به همراه خلبان اول هواپیما بود. با توجه به قوانین پرواز، وظیفه لندینگ و تیک‌آف بر عهده خلبان اول می‌باشد و خلبان دوم تنها در شرایط خاصی می‌تواند این وظیفه را به عهده بگیرد. در این پرواز، خلبان دوم با اجازه اشتباه خلبان اول، وظیفه نشستن روی باند را بر عهده می‌گیرد که به دلیل تجربه ناکافی، پس از گذشت نیمی از باند بر زمین می‌نشیند و با توجه به کمبود فاصله و مشکلات سیستم ترمز، از انتهای باند خارج شده و به رودخانه سقوط می‌کند.

‌
تصاویری از این هواپیما